Галоўная Пра Беларусь Турызм Бізнес Улада Навіны

Адукацыя ў Беларусі

Каля 1 млн вучняў пачынаюць заняткі ў агульнаадукацыйных установах Беларусі 1 верасня

Беларуская адукацыя высока цэніцца ва ўсім свеце, таму навучанне ў Беларусі прываблівае мноства замежных студэнтаў.

У індэксе чалавечага развіцця (ІЧР), які складаецца Праграмай развіцця ААН, Беларусь займае 53-е месца са 189 краін свету (2019). І вынікі сферы адукацыі адыгрываюць у гэтым велізарную ролю. Узровень адукаванасці дарослага насельніцтва Беларусі – адзін з самых высокіх у свеце і дасягае сёння 99,7%. Ахоп базавай, агульнай сярэдняй і прафесійнай адукацыяй складае 98% жыхароў краіны. Фактычна ў апошнія гады Беларусь перайшла да абавязковай агульнай сярэдняй адукацыі.

Сістэма адукацыі Беларусі ўключае некалькі ўзроўняў:

асноўная адукацыя (дашкольная, агульная сярэдняя, прафесійна-тэхнічная, сярэдняя спецыяльная, вышэйшая і паслявузаўская);
дадатковая адукацыя (дадатковая адукацыя дзяцей і моладзі, дадатковая адукацыя дарослых);
спецыяльная адукацыя (для асоб з асаблівасцямі псіхафізічнага развіцця).

Дашкольная адукацыя

У Беларусі добра развіта сістэма дашкольнай адукацыі. І хоць яна не з’яўляецца абавязковай, большасць малышоў, перш чым пайсці ў школу, наведваюць дзіцячыя дашкольныя ўстановы.

Школьная адукацыя ў Беларусі

Школьная адукацыя ў Беларусі пачынаецца з 6 гадоў і прадугледжвае два ўзроўні: агульная базавая і агульная сярэдняя. Курс базавай школы разлічаны на 9 гадоў, сярэдняй – на 11 гадоў. Паспяхова скончыўшы базавую школу, маладыя людзі маюць магчымасць прадоўжыць навучанне ў каледжах, ліцэях і прафесійна-тэхнічных вучылішчах, дзе адначасова атрымліваюць сярэднюю адукацыю і прафесійную падрыхтоўку. Жадаючыя могуць атрымаць агульную сярэднюю адукацыю, прадоўжыўшы навучанне ў школе. Атэстат аб агульнай сярэдняй або сярэдняй спецыяльнай адукацыі – асноўны дакумент, які дае права на паступленне ў вышэйшую навучальную ўстанову.

У сістэме адукацыі Беларусі выкарыстоўваюцца дзве афіцыйныя мовы – руская і беларуская.

Далейшая адукацыя ў Беларусі

У Беларусі суадносіны студэнтаў і агульнай колькасці насельніцтва адны з самых высокіх у Еўропе. Вышэйшая адукацыя ў рэспубліцы з’яўляецца прэстыжнай і даступнай. Прафесійную і навуковую падрыхтоўку студэнтаў ажыццяўляюць як дзяржаўныя, так і прыватныя вышэйшыя навучальныя ўстановы розных тыпаў:

класічныя ўніверсітэты
профільныя ўніверсітэты і акадэміі
інстытуты

Паступаючы ў вышэйшую навучальную ўстанову, будучы студэнт выбірае форму навучання, якая можа быць дзённай, вячэрняй, завочнай, дыстанцыйнай.

З 2003 года ўступныя экзамены ў ВНУ краіны заменены цэнтралізаваным тэсціраваннем (ЦТ). Абітурыенты праходяць яго ў вызначаныя дні чэрвеня-ліпеня па графіку, зацверджанаму Міністэрствам адукацыі. Кожны можа выбраць для здачы чатыры дысцыпліны. Для паступлення ў ВНУ патрабуецца да трох сертыфікатаў ЦТ – у залежнасці ад выбранай спецыяльнасці і наяўнасці ўнутраных экзаменаў, таму чацвёрты прадмет з'яўляецца дадатковым, калі абітурыент пакідае для сябе большае акно магчымасцей.

Пры пераходзе да цэнтралізаванага тэсціравання ў краіне былі распрацаваны адзіныя правілы прыёму, якія ўлічваюць профільныя асаблівасці навучальных устаноў. Сярод іншых істотных змяненняў – упарадкаванне структуры спецыяльнасцей і стварэнне Класіфікатара спецыяльнасцей і кваліфікацый, увядзенне стандартаў вышэйшай адукацыі, увядзенне 10-бальнай шкалы ацэнак. Заключным этапам стала прыняцце Кодэкса аб адукацыі (2011).

Праграма падрыхтоўкі ў вышэйшых навучальных установах рэспублікі разлічана на 4-6 гадоў. Студэнты дзённай формы навучання, якія займаюцца паспяхова, атрымліваюць стыпендыю. Усе выпускнікі вышэйшых навучальных устаноў розных форм уласнасці атрымліваюць дыплом дзяржаўнага ўзору.

У Беларусі ўсе ўстановы вышэйшай адукацыі, як дзяржаўныя, так і прыватныя, падпарадкоўваюцца Міністэрству адукацыі.

У маі 2015 года Беларусь афіцыйна стала ўдзельнікам Балонскага працэсу – Еўрапейскай прасторы вышэйшай адукацыі.

Ці могуць замежныя студэнты вучыцца ва ўніверсітэтах Беларусі?

Шмат замежных студэнтаў навучаюцца ў вышэйшых навучальных установах Беларусі. Навучанне для грамадзян іншых дзяржаў, як правіла, платнае. Яго кошт залежыць ад выбранай спецыяльнасці, формы навучання і навучальнай установы.