Бізнес-навіны
Інфляцыя, ЗВР. У Нацбанку пракаменціравалі мэтавыя паказчыкі грашова-крэдытнай палітыкі
Фота з архiва
3 лістапада, Мінск /Кар. БЕЛТА/. Як будзе забяспечана фінансавая стабільнасць у Беларусі, расказаў намеснік старшыні праўлення Нацыянальнага банка Андрэй Картун, каменціруючы мэтавыя паказчыкі грашова-крэдытнай палітыкі на 2026 год, зацверджаныя сёння кіраўніком дзяржавы, перадае карэспандэнт БЕЛТА.
Дакумент прыняты ў мэтах стварэння ўмоў для ўстойлівага росту эканомікі. Пералік паказчыкаў адпавядае патрабаванням, што прад'яўляюцца да работы Нацыянальнага банка і банкаўскай сістэмы ў цэлым, - садзейнічанне эканамічнаму росту нараўне з падтрыманнем цэнавай і фінансавай стабільнасці.
Інфляцыя - не большая за 7 працэнтаў
Як адзначыў Андрэй Картун, у Нацбанку не адыходзяць ад сярэднетэрміновай мэты па гадавой інфляцыі ў памеры 5 працэнтаў, хоць у 2025 годзе яна складзецца крыху вышэйшая - каля 7 працэнтаў. На паказчык уплыў аказваюць цэны на імпартныя тавары. Напрыклад, выраслі цэны на какава-зярняты і каву, што паўплывала на кошт шакаладу і кандытарскіх вырабаў. Гэта тлумачыць рост цэн у гэтых сегментах. Айчынныя вытворцы вымушаны рэагаваць на сітуацыю на сусветных рынках. Толькі рост цэн на каву даў амаль 0,2 працэнта інфляцыі.
"З улікам рызык, што прагназуюцца і праглядаюцца, паставілі планку па інфляцыі не больш за 7 працэнтаў", - сказаў Андрэй Картун.
Ён вылучыў 10 асноўных катэгорый тавараў і паслуг, якія разам тлумачаць 70-80 працэнтаў інфляцыі. Сярод іх мяса-малочная прадукцыя, паслугі ЖКГ, бытавыя і іншыя паслугі. Па асобных групах тавараў, а таксама паслугах прымяняецца дзяржаўнае рэгуляванне цэн. Тарыфы па некаторых з іх, у прыватнасці на гарадскія перавозкі, доўгі час практычна не павышаліся, а сабекошт і адпаведна субсідзіраванне павялічыліся.
"Нацыянальны банк для сябе бачыць задачу - утрымаць базавую інфляцыю (выключаючы сезонныя і рэгулюемыя фактары) на ўзроўні не большым за 5 працэнтаў", - сказаў Андрэй Картун.
Золатавалютныя рэзервы - не менш за $9,2 млрд
Намеснік старшыні праўлення Нацыянальнага банка звярнуў увагу, што паказчык па ЗВР крыху заніжаны. У кастрычніку бягучага года абноўлены гістарычны максімум: ЗВР павялічыліся да $13,284 млрд у эквіваленце.
"На гэта ў першую чаргу ўплывае рост сусветных цэн на золата. Пакуль складаўся прагноз, самі не закладвалі такую дынаміку цэн на золата, якая, па сутнасці, перавысіла гістарычны максімум. Цяпер крыху адкаціліся цэны, але тым не менш мы тут вельмі кансерватыўныя ў сваіх ацэнках. Не закладваем, што цэны на золата будуць імкліва расці далей. Падыходзім з асцярожнасцю. Калі цэны на золата захаваюцца, то, вядома, нашы рэзервы будуць значна вышэйшыя. Плюс існуючая кан'юнктура валютнага рынку дазволіла купляць валюту, нарошчваць рэзервы", - растлумачыў Андрэй Картун.
Нацбанк чакае, што ў наступным годзе будзе збалансаваны валютны рынак.
"Гэты фактар ніяк не паўплывае ні на рост, ні на зніжэнне ЗВР. Тым не менш бачым, што запасы ёсць з пункту гледжання таго, каб згладжваць валацільнасць на валютным рынку. Але самы галоўны другі фактар, які паўплывае або можа паўплываць на зніжэнне рэзерваў у параўнанні з фактычным значэннем, - валютныя абавязацельствы ўрада. У наступным годзе ў нас адны з пікавых выплат па знешніх даўгах у валюце. Прынята рашэнне менш рэфінансаваць знешнія даўгі - больш аддаваць для таго, каб эканоміка "дыхала" больш свабодна", - растлумачыў Андрэй Картун.
Даступнасць плацежных сістэм і інвестыцыйнае крэдытаванне
Каэфіцыент даступнасці аўтаматызаваных сістэм удзельнікаў плацежнага рынку, з дапамогай якіх забяспечваецца правядзенне разліковых аперацый, устаноўлены не ніжэй за 99,8 працэнта. Чым вышэйшы гэты паказчык, тым больш надзейна і бесперабойна працуюць сістэмы, праз якія праводзяцца плацяжы. Для звычайнага чалавека гэта азначае, што аплата будзе праходзіць хутчэй і з меншай верагоднасцю збояў.
"Дасягнуць 100 працэнтаў практычна немагчыма. Сістэмы пастаянна абнаўляюцца, патрабуюцца тэхналагічныя перапынкі. У цэлым параметры даволі жорсткія для тых, хто працуе на рынку. Галоўнае для спажыўца - каб ён не заўважыў тэхнічных змяненняў", - растлумачыў Андрэй Картун.
Яшчэ адзін паказчык - прырост аб'ёму інвестыцыйнага фінансавання, які павінен скласці ў 2026 годзе не менш як 13 працэнтаў. Андрэй Картун звярнуў увагу, што мінулыя гады павышаны патрабаванні банкаў да эканомікі, у 2025-м - зменены некалькі параметраў.
"У склад ключавога параметра ўвялі тэмп росту інвестыцыйнага крэдытавання. Ставім сабе планку - не менш за 13 працэнтаў, зыходзячы з тых пасылаў, якія нам і ўраду абазначыў кіраўнік дзяржавы. Інвестыцыйнае крэдытаванне якраз адзін з драйвераў эканамічнага росту", - сказаў намеснік старшыні Нацбанка.
Стабільнасць банкаўскай сістэмы і падтрымка айчынных вытворцаў
Доля неабслугоўваемых актываў банкаў у актывах, падпадаючых пад крэдытную рызыку, не павінна перасягнуць 10 працэнтаў. Утрыманне такога ўзроўню забяспечыць стабільнасць усёй банкаўскай сістэмы.
"Гэта, па сутнасці, працэнт крэдытаў, па якіх абавязацельствы не выконваюцца, - растлумачыў Андрэй Картун. - Прызнанае на міжнародным узроўні значэнне - 10 працэнтаў. У выпадку рызык банкі не павінны выходзіць за гэту велічыню".
У асобных банках доля неабслугоўваемых актываў ніжэйшая. У Нацбанку зыходзілі з таго, што 10 працэнтаў - аптымальны паказчык для банкаў. Няма неабходнасці ўзмацняць патрабаванні.
Асноўныя напрамкі грашова-крэдытнай палітыкі на 2026 год, уключаючы значэнні працэнтных ставак, будуць апублікаваны на сайце Нацыянальнага банка. Гаворачы аб працэнтных стаўках, Андрэй Картун абазначыў, што не плануецца іх павышаць. Працэнтныя стаўкі застануцца ў ранейшых дыяпазонах. У выпадку неабходнасці будуць прыняты дадатковыя меры, каб інвестыцыйнае крэдытаванне было даступным.
Будзе прадоўжана крэдытаванне тавараў айчыннай вытворчасці з павелічэннем яе долі ў сярэднетэрміновай перспектыве ў два разы. "Усе банкі маюць пэўныя праграмы для падтрымкі айчынных вытворцаў. Яны будуць пашырацца і ў далейшым. Умовы крэдытавання значна больш выгадныя ў параўнанні з іншымі", - дадаў Андрэй Картун.
версія для друку
зрабіць стартавай
дабавіць у выбранае