Падзеі

"Ваш ход, кіраўнік дзяржавы!". Гадавіна першай інаўгурацыі Прэзідэнта Беларусі ў 1994 годзе

Фота з архiва

20 ліпеня, Мінск /Кар. БЕЛТА/. Спаўняецца гадавіна з дня першай інаўгурацыі Прэзідэнта Беларусі - 20 ліпеня 1994 года Аляксандр Лукашэнка ў якасці ўсенародна выбранага кіраўніка дзяржавы прынёс прысягу ў Авальнай зале Дома ўрада, паведамляе БЕЛТА.

У першых прэзідэнцкіх выбарах у 1994 годзе ўдзельнічалі шэсць кандыдатаў, у першым туры Аляксандр Лукашэнка набраў 44,82 працэнта галасоў выбаршчыкаў, у другім - 80,3 працэнта галасоў.

"Народ зрабіў свой выбар. Цяпер ваш ход, кіраўнік дзяржавы!" - з такім падзагалоўкам пасля выбараў выйшла галоўная газета краіны "Советская Белоруссия". І Прэзідэнт, як паказвае гісторыя, зрабіў гэты ход, выканаўшы сваё галоўнае абяцанне, дадзенае выбаршчыкам, - адвесці краіну ад бездані.

Сучаснікі адзначаюць, што гэта былі выбары надзеі. Беларусы хацелі стабільнасці і ўпэўненасці ў заўтрашнім дні. Але ні старая наменклатура, якая знаходзілася тады ва ўладзе, ні нацыяналістычныя сілы, што падняліся на хвалі развалу Савецкага Саюза, былі не здольны забяспечыць запыт грамадства на справядлівасць і дастойнае жыццё. У ранейшай улады не было дзейснай стратэгіі выратавання эканомікі, правалілася рэалізацыя некалькіх эканамічных праграм. Збядненне народа, гіперінфляцыя і дэфіцыт тавараў, карупцыя, усюдыісныя бандытызм і рэкет - усё гэта патрабавала неадкладных і рашучых дзеянняў.

Аляксандр Лукашэнка ў адказ на гэтыя выклікі сфармуляваў просты, але дзейсны рэцэпт "беларускай дыктатуры", у чым яго да гэтага часу папракаюць нядобразычліўцы, якія хацелі б падзяліць краіну, а то і прадаць па частках яе суверэнітэт. "Адзіная дыктатура, якая магчыма ў краіне, што імкнецца на роўных увайсці ў сусветную супольнасць, - гэта дыктатура закону. Перад законам, перад нашай Канстытуцыяй павінны быць роўныя ўсе - ад школьніка да Прэзідэнта", - сказаў кіраўнік дзяржавы ў сваёй інаўгурацыйнай прамове.

Нягледзячы на вялізную народную падтрымку, шлях Аляксандра Лукашэнкі да кіраўніцтва краінай не быў простым. Палітычная барацьба вялася не на жарт, тым больш у руках апанентаў быў і адміністрацыйны рэсурс. Былі не толькі брудныя, але і адкрыта злачынныя формы палітычнай барацьбы - размова пра замах на Аляксандра Лукашэнку, тады яшчэ кандыдата ў прэзідэнты, калі яго машыну расстралялі.

Тым не менш, стаўшы Прэзідэнтам, Аляксандр Лукашэнка змог адкласці ўбок усе магчымыя крыўды, працягнуўшы руку супрацоўніцтва ўчарашнім апанентам. Ён заклікаў, каб дзень прысягі першага Прэзідэнта Беларусі стаў днём заканчэння процістаяння ў грамадстве і першым крокам да ўстанаўлення грамадзянскай згоды: "Выйсце з эканамічнага крызісу немагчыма без адзінай волі і сумеснай работы ўсяго беларускага народа. Вось чаму першы Прэзідэнт павінен падняцца і паднімецца над асабістымі палітычнымі прыхільнасцямі, будзе адкрыты да самага цеснага супрацоўніцтва з усімі палітычнымі сіламі, гатовымі да канструктыўнай работы на карысць Беларусі".

"Галоўнае багацце Беларусі - наш народ. Важнейшая задача ўсіх прадстаўнікоў улады, у тым ліку і Прэзідэнта, - забяспечыць яму дастойнае жыццё. Пакінем палітычныя амбіцыі і канфрантацыю. Бо ў нас ва ўсіх, такіх розных, адна зямля, адна Радзіма, ёсць для чаго і для каго жыць і працаваць", - падкрэсліў беларускі лідар пасля прынясення першай прэзідэнцкай прысягі.

Сама ж інаўгурацыя праходзіла вельмі сціпла. Трыбуна для Прэзідэнта і пашыраны спіс гасцей - вось, мабыць, і ўсе змяненні, якія можна было заўважыць у параўнанні са стандартнай абстаноўкай у Авальнай зале. Кажуць, што цырымонію падгледзелі ў былых савецкіх рэспублік, якія да таго часу ўжо некалькі гадоў як правялі свае выбары кіраўнікоў дзяржаў. Паплечнікі ўспамінаюць: была ідэя апрануць кіраўніка дзяржавы ў белы касцюм. Але ён адмовіўся. Прэзідэнцкая пасада, асабліва ў той час, была не ўзнагародай пераможцу, а цяжарам.

"Першы ўсенародна выбраны кіраўнік беларускай дзяржавы павінен пастаянна адчуваць сваю сувязь з простымі людзьмі, чыёй працай трымаецца наша зямля. Абяцаю вам, што гэта сувязь ніколі не парушыцца", - сказаў Прэзідэнт у ліпені 1994-га.

І цяпер, праз больш чым тры дзесяцігоддзі, імкненне апраўдаць чаканні народа застаецца палітычным крэда Аляксандра Лукашэнкі. Гэта ўнутраная ўстаноўка як для самога сябе, так і для ўсёй вертыкалі ўлады. Літаральна нядаўна, прымаючы кадравыя рашэнні, ён чарговы раз запатрабаваў не дапускаць валакіты і абыякавасці ў рабоце з людзьмі, а галоўнае - дзейнічаць: "Калі нават не атрымаецца, людзі гэта ацэняць. Людзі ўбачаць, што ну так, ну не атрымалася. Па розных прычынах жа, аб'ектыўна не атрымліваецца. Яны нам даруюць гэтыя недапрацоўкі і памылкі. Але калі мы нічога рабіць не будзем, людзі нам гэтага не даруюць. Таму - толькі наперад!".

версія для друку

зрабіць стартавай

дабавіць у выбранае