Падзеі

"Вароты ў Афрыку". Раскрываем прычыны важнай сустрэчы Лукашэнкі ў Маскве, значэнне якой маглі недаацаніць

Прэзідэнт Беларусі Аляксандр Лукашэнка 25 верасня правёў сустрэчу з прэм'ер-міністрам Эфіопіі Абіем Ахмедам Алі. Нашы краіны супрацоўнічаюць не першы год, але гэта супрацоўніцтва яшчэ ёсць куды пашыраць і паглыбляць. Тым больш, эканомікі Беларусі і Эфіопіі на гэта здольны, аб чым недвухсэнсава даў зразумець беларускі лідар. Традыцыйна ў Мінска няма закрытых тэм для дзяржаў, якія гатовы ўзаемадзейнічаць з намі як роўныя - на ўзаемавыгаднай і ўзаемапаважлівай аснове.

Каланіяльнае мінулае Афрыкі (хоць Эфіопія - адна з краін, якая калоніяй ніколі не была) так ці інакш накладвае адбітак на ўспрыманне еўрапейцаў. Афрыканцы добра памятаюць, як Бельгія, Францыя, Брытанія, Партугалія і іншыя "прагрэсіўныя" краіны Еўропы стагоддзямі рабавалі кантынент, а мясцовае насельніцтва разглядалі як рабоў. Таму давер, з якім многія афрыканскія краіны ставяцца да Беларусі (краіны ў самым сэрцы Еўропы), каштуе дарагога.

У гэтым матэрыяле мы паспрабуем разабрацца, чым Беларусь і Эфіопія цікавыя адна адной, і зразумець, у якім напрамку можа развівацца наша супрацоўніцтва.

Характэрна, што размова Аляксандра Лукашэнкі і Абія Ахмеда Алі адбылася на палях Глабальнага атамнага форуму ў Маскве. Мерапрыемства прымеркавалі да знакавай даты - 80-годдзя атамнай прамысловасці Расіі. Беларускі лідар у сваім выступленні за круглым сталом справядліва заўважыў, што ў цяжкія часы Расія адкрывае самую сакрэтную сферу і гатова дзяліцца сваімі напрацоўкамі ў галіне мірнага атама.

Тут цалкам да месца правесці паралель з Беларуссю. Наша краіна не мае такога багатага вопыту ў атамнай энергетыцы, але ёсць іншыя сферы, дзе мы не проста дабіліся поспеху, а дасягнулі лідарства ва ўсім свеце. Не трэба далёка хадзіць за прыкладамі - самы вялікі кар'ерны самазвал выпушчаны на жодзінскім БелАЗе. Высока цэняцца ў многіх краінах аўтобусы і трактары з Беларусі, прадукты харчавання, тавары лёгкай прамысловасці...

Усё гэта мы гатовы адкрыць іншым краінам, у тым ліку афрыканскім. На гэтым кантыненце Беларусь ужо даўно ўспрымаюць як надзейнага партнёра. Шмат у чым сакрэт поспеху беларускай палітыкі ў Афрыцы (не лічачы выдатных суадносін "цана-якасць" нашай прадукцыі) заключаецца ў нашай добрасумленнасці: калі паабяцалі зрабіць, то абавязкова зробім. І не будзем глядзець на афрыканцаў пагардліва, указваць, як праводзіць палітыку, з кім дружыць, а супраць каго ўводзіць санкцыі. Гэтым мы і адрозніваемся ад Захаду.

Цяпер пяройдзем непасрэдна да супрацоўніцтва з Эфіопіяй.

Чаму Беларусь разглядае Эфіопію як вароты ў Афрыку

Папярэдняя сустрэча Аляксандра Лукашэнкі і Абія Ахмеда Алі прайшла ў Казані - менавіта там у 2024 годзе праходзіў саміт БРІКС. Тады Прэзідэнт сказаў прэм'еру, што Беларусь разглядае Эфіопію як вароты ў Афрыку. Геапалітычнае становішча гэтай краіны сапраўды немагчыма пераацаніць.

Эфіопія з'яўляецца другой па насельніцтве краінай афрыканскага кантынента і дзясятай - па плошчы. Адыс-Абебу, сталіцу Эфіопіі, часта называюць сталіцай усёй Афрыкі. Тут размяшчаецца штаб-кватэра Афрыканскага саюза. Гэта арганізацыя ўключае ў сябе 55 дзяржаў і лічыцца пераемнікам іншага ўплывовага аб'яднання - Арганізацыі афрыканскага адзінства, якая таксама базіравалася ў Адыс-Абебе.

Але Эфіопія можа пахваліцца не толькі аўтарытэтам на міжнароднай арэне. Краіна валодае выгадным геаграфічным становішчам, дзякуючы якому лічыцца буйным транспартным хабам для авіяперавозак паміж афрыканскімі краінамі. Таму заява аб тым, што Беларусь разглядае Эфіопію як вароты ў Афрыку, мае пад сабой лагічнае абгрунтаванне.

Што Беларусь можа прапанаваць Эфіопіі

Прэзідэнт Беларусі на сустрэчы з прэм'ерам Эфіопіі даў зразумець, што спектр супрацоўніцтва можа быць вельмі шырокі - ад ужо згаданай сельскай гаспадаркі да ваеннай сферы.

"У плане гандлёва-эканамічных адносін я публічна павінен сказаць, што ў нас няма закрытых тэм, мы можам супрацоўнічаць па ўсіх напрамках. Пачынаючы ад сельскай гаспадаркі, прадуктаў харчавання, стварэння сумесных прадпрыемстваў у Эфіопіі. А таксама ваенна-тэхнічнае супрацоўніцтва. Усё, што мы можам, мы гатовы з вамі па гэтых напрамках працаваць", - запэўніў Аляксандр Лукашэнка Абія Ахмеда Алі.

Дарэчы, зусім нядаўна кіраўнік дзяржавы прымаў даверчыя граматы паслоў замежных краін. Быў сярод іх і пасол Эфіопіі Генет Тэшомэ Жыру. Пасля мерапрыемства пасол сустрэўся з беларускімі журналістамі і расказаў, што адным з найважнейшых напрамкаў работы на перспектыву Эфіопія бачыць узаемадзеянне з Беларуссю ў галіне мадэрнізацыі сельскагаспадарчай галіны. Асобная тэма - падрыхтоўка спецыялістаў з Эфіопіі ў беларускіх ВНУ, перш за ўсё аграрных.

На прыкладзе іншай афрыканскай дзяржавы - Зімбабвэ - можна ўбачыць, што тут у Беларусі ўжо ёсць цалкам адчувальны вынік. Размова пра сумесную праграму механізацыі сельскай гаспадаркі Зімбабвэ, якую Аляксандр Лукашэнка называў сапраўдным узорам сумленнага, адкрытага і плённага ўзаемадзеяння.

"Дзякуючы гэтай праграме збор пшаніцы ў Зімбабвэ ўжо вырас больш як у тры разы. З 2022 года Зімбабвэ поўнасцю забяспечвае ўнутраныя патрэбнасці ў пшаніцы, пачаты экспарт лішкаў у суседнія краіны (Мазамбік, Батсвана)", - заўважыў Прэзідэнт.

У Эфіопіі ёсць і іншыя інтарэсы ў супрацоўніцтве з Беларуссю. Іх абазначыў кіраўнік МЗС Эфіопіі Гедыён Тыматэвас, які сустракаўся з Прэзідэнтам Беларусі ў канцы ліпеня. Паводле яго слоў, у эфіопскага боку ёсць цікавасць да сумеснай работы ў тэкстыльнай галіне, горназдабыўной прамысловасці, у сферы высокіх тэхналогій і па іншых напрамках.

Спектр для супрацоўніцтва вырысоўваецца вельмі шырокі. Трэба толькі канкрэтна абмаляваць перспектывы і зразумець, чаго Беларусь і Эфіопія хочуць дасягнуць. Аляксандр Лукашэнка прапанаваў да канца гэтага года стварыць план - як гэта прынята гаварыць, дарожную карту супрацоўніцтва Беларусі і Эфіопіі.

"Прапісаць не толькі напрамкі, але і канкрэтныя лічбы, на якія мы павінны выйсці, пачынаючы ад агульнага тавараабароту да пастаўкі нашага абсталявання, тэхнікі ў штуках. І наадварот - пастаўкі Эфіопіі ў Беларусь", - сказаў Прэзідэнт.

А што супрацоўніцтва з Эфіопіяй можа даць Беларусі?

Як было сказана вышэй, Беларусь разглядае Эфіопію як вароты ў Афрыку, якія адкрываюць доступ на рынак трэціх краін. Але і эфіопскі рынак (насельніцтва краіны, на секунду, перасягае 130 млн) мае патрэбу ў беларускіх таварах - асабліва з улікам развіцця эканомікі краіны. Эфіопія не толькі зацікаўлена ў пастаўках тэхнікі МТЗ, МАЗ, але і гатова разгледзець стварэнне ў сябе сумесных вытворчасцей.

Дарэчы, у красавіку ў Эфіопіі з афіцыйным візітам знаходзіўся міністр замежных спраў Беларусі Максім Рыжанкоў. Тады беларуская дэлегацыя правяла серыю перагавораў не толькі з ключавымі прадстаўнікамі эфіопскага ўрада, але і прадстаўнікамі бізнесу. Акрамя эканомікі, гаварылі і пра гуманітарнае супрацоўніцтва - у прыватнасці, пашырэнне культурнага дыялогу паміж дзвюма дзяржавамі.

У час візіту кіраўніка беларускага МЗС эфіопскім партнёрам прадставілі кар'ерную, грузавую і будаўнічую тэхніку. Абмяркоўвалі і магчымасці яе поўнага сэрвіснага суправаджэння. "Эфіопскі міністр звярнуўся з просьбай аб аказанні садзейнічання ў асваенні існуючых у Эфіопіі радовішчаў карысных выкапняў", - паведамілі тады ў МЗС. Дамоўленасці аб пашырэнні супрацоўніцтва дасягнулі ў розных сферах - гандлёва-эканамічнай, тэхналагічнай, гуманітарнай.

На заканчэнне хацелася б вярнуцца да перагавораў Прэзідэнта Беларусі і прэм'ер-міністра Эфіопіі на пляцоўцы БРІКС у Казані. Аляксандр Лукашэнка тады сказаў: "Я прыхільнік хуткіх крокаў. Свет вельмі мяняецца, ён прымушае нас паскарацца. Таму мы гатовы настолькі хутка рабіць усё, аб чым мы дамовімся, наколькі да гэтага будзеце гатовы вы самі".

Напрамак абазначылі, сферы супрацоўніцтва абмеркавалі, дарожную карту дамовіліся распрацаваць. Цяпер трэба рухацца да больш цеснага ўзаемадзеяння і рэалізаваць усё тое, што ў гэтай дарожнай карце будзе абазначана. Партнёры з Эфіопіі могуць не сумнявацца: усё тое, што паабяцалі беларусы, абавязкова будзе выканана.

БЕЛТА.