29 верасня, Мінск /Кар. БЕЛТА/. План мерапрыемстваў па рэалізацыі другога этапу (2026-2030 гады) Рамачнай праграмы супрацоўніцтва дзяржаў - удзельніц СНД у галіне выкарыстання атамнай энергіі ў мірных мэтах на перыяд да 2030 года зацверджаны на пасяджэнні Савета кіраўнікоў урадаў Садружнасці Незалежных Дзяржаў, якое прайшло 29 верасня ў Мінску. Аб гэтым БЕЛТА паведамілі ў прэс-службе Выканаўчага камітэта СНД.
Рамачная праграма супрацоўніцтва дзяржаў Садружнасці ў галіне выкарыстання атамнай энергіі ў мірных мэтах на перыяд да 2030 года была зацверджана Саветам кіраўнікоў урадаў СНД у лістападзе 2020 года. Яна з'яўляецца ключавым дакументам, які вызначае асноўныя напрамкі развіцця ўзаемадзеяння, прынцыпы і механізмы каардынацыі ў сферы атамнай энергетыкі дзяржаў Садружнасці.
Мерапрыемствы, прадугледжаныя Рамачнай праграмай, накіраваны на далейшае развіццё эканамічнага супрацоўніцтва ў галіне мірнага выкарыстання атамнай энергіі на прасторы СНД, а таксама на прапрацоўку найбольш эфектыўных шляхоў развіцця атамных галін. Важнай задачай з'яўляецца забеспячэнне ўстойлівага развіцця эканомікі дзяржаў Садружнасці праз рацыянальнае і бяспечнае развіццё атамнай энергетыкі, што садзейнічае павышэнню энергетычнай бяспекі і тэхналагічнага прагрэсу.
Асаблівая ўвага ўдзяляецца пытанням умацавання супрацоўніцтва ў сферы гарантавання ядзернай і радыяцыйнай бяспекі аб'ектаў выкарыстання атамнай энергіі. Рэалізацыя гэтых задач садзейнічае выключэнню магчымасці негатыўнага ўздзеяння радыяцыі на персанал, насельніцтва і навакольнае асяроддзе, а таксама звядзенню да мінімуму рызыкі звышнарматыўных радыеактыўных выкідаў і прадухіленню магчымых інцыдэнтаў.
Забеспячэнне бяспекі павінна быць гарантавана на ўсіх этапах ядзернага цыкла - пачынаючы са здабычы і перапрацоўкі ядзернага паліва, праектавання, будаўніцтва і эксплуатацыі атамных рэактараў і заканчваючы ўтылізацыяй ядзерных адходаў. Такі комплексны падыход дае магчымасць мінімізаваць рызыкі і павысіць давер да атамнай энергетыкі.
Цяпер выконваецца план мерапрыемстваў па рэалізацыі першага этапу (2021-2025 гады) Рамачнай праграмы. Распрацаваны і прадстаўлены на зацвярджэнне вышэйшых органаў СНД дакументы і рэалізуюцца праекты, накіраваныя на развіццё ўзаемадзеяння ў галіне абыходжання з небяспечнымі адходамі, ажыццяўлення трансгранічных перавозак радыеактыўных матэрыялаў, забеспячэння ядзернай і радыяцыйнай бяспекі, выканання рэкультывацыйных работ, правядзення прыкладных навуковых даследаванняў.
У рамках рэалізацыі другога этапу праграмы плануецца паглыбленне супрацоўніцтва ў сферы развіцця і ўдасканалення ядзерных інфраструктур, а таксама фарміравання грамадскай прымальнасці і пазітыўнага ўспрымання атамнай галіны сярод насельніцтва. Асаблівае значэнне надаецца абмену данымі маніторынгу радыяцыйнай абстаноўкі, што дазваляе своечасова выяўляць і рэагаваць на магчымыя адхіленні і пагрозы. Запланавана таксама правядзенне прыкладных навуковых даследаванняў на шматмэтавым даследчым рэактары на хуткіх нейтронах, што адкрые новыя магчымасці для развіцця тэхналогій і павышэння эфектыўнасці выкарыстання ядзерных рэсурсаў. Пашырэнне выкарыстання радыенуклідаў у сельскай гаспадарцы, медыцыне і іншых галінах прамысловасці таксама ўваходзіць у лік прыярытэтных напрамкаў, што садзейнічае дыверсіфікацыі прымянення атамных тэхналогій і павышэнню іх сацыяльнай значнасці.
Важным складнікам другога этапу стане развіццё міжнароднага супрацоўніцтва і абмен вопытам паміж краінамі СНД, што дасць магчымасць павысіць узровень бяспекі і эфектыўнасці атамных праектаў, а таксама ўмацаваць давер да атамнай энергетыкі на прасторы Садружнасці. Рэалізацыя гэтых мерапрыемстваў павінна забяспечыць устойлівае і бяспечнае развіццё атамнай галіны, што адпавядае сучасным выклікам і патрабаванням.
Такім чынам, другі этап праграмы стане важным крокам на шляху да больш цеснага і эфектыўнага супрацоўніцтва краін СНД у галіне мірнага выкарыстання атамнай энергіі, садзейнічаючы не толькі развіццю тэхналогій і інфраструктур, але і ўмацаванню бяспекі і даверу ў сферы ядзернай энергетыкі.