Падзеі

Прадстаўнік МЗС: Беларусь застаецца ў Дагаворы па адкрытым небе, нягледзячы на складанасці і палітызацыю сітуацыі

Васіль Паўлаў. Фота МЗС

9 кастрычніка, Мінск /Кар. БЕЛТА/. Беларусь мае намер заставацца ўдзельніцай Дагавора па адкрытым небе, нягледзячы на складанасці і палітызацыю сітуацыі асобнымі краінамі. Аб гэтым заявіў начальнік аддзела міжнароднай бяспекі і кантролю над узбраеннямі галоўнага ўпраўлення шматбаковай дыпламатыі Міністэрства замежных спраў Васіль Паўлаў на Пятай канферэнцыі па разглядзе дзеяння Дагавора па адкрытым небе (ДАН), паведамляе БЕЛТА.

Гэты дагавор, распрацаваны ў першыя гады пасля заканчэння халоднай вайны, з'яўляўся важным элементам сістэмы агульнаеўрапейскай бяспекі, адзначыў дыпламат. Дакумент, паводле яго слоў, унёс важкі ўклад у забеспячэнне транспарэнтнасці ў ваеннай сферы на прасторы ад Ванкувера да Уладзівастока. Свой уклад у ажыццяўленне ДАН добрасумленна ўносіў і беларускі бок, які ў рамках групы дзяржаў-удзельніц і цяпер прадаўжае ўдзельнічаць у пасяджэннях кансультатыўнай камісіі па адкрытым небе і яе рабочых груп.

"Глыбокі крызіс сістэмы міжнародных адносін, ігнараванне прынцыпу непадзельнасці бяспекі прывялі да глыбокай эрозіі, а ў асобных выпадках да поўнай дэградацыі міжнароднага інструментарыя ў галіне нераспаўсюджання, раззбраення і кантролю над узбраеннямі", - канстатаваў дыпламат.

"Выхад з Дагавора па адкрытым небе ЗША і абумоўленае гэтым крокам Вашынгтона рашэнне Расіі пакінуць ДАН не толькі на 80 працэнтаў зменшыла зону прымянення дагавора, але і істотна знізіла яго жыццяздольнасць, - прадоўжыў ён. - Выхад з ДАН двух ключавых удзельнікаў і спыненне існавання групы дзяржаў - удзельніц Беларусь-Расія стварылі для нас зусім новую, беспрэцэдэнтную сітуацыю, пры якой беларускі бок, не маючы ўласнага самалёта назірання, інфраструктуры адкрытага неба і падрыхтаванага персаналу, павінен ажыццявіць шырокі комплекс мерапрыемстваў для самастойнага ўдзелу ў дагаворы ва ўмовах радыкальнага змянення ваенна-палітычнай канфігурацыі на еўрапейскім кантыненце і растучых ваенных дысбалансаў".

Васіль Паўлаў заўважыў, што ў існуючай сітуацыі многія хацелі б, каб Беларусь выйшла з ДАН. Нехта, магчыма, і сам хацеў бы спыніць свой удзел у дагаворы.

"Але Беларусь супраць такога развіцця сітуацыі, - заявіў прадстаўнік МЗС. - І справа не ў дабаўленай вартасці ДАН для нашых нацыянальных інтарэсаў. Намі кіруе жаданне захаваць гэты інструмент умацавання даверу ў рамках сістэмы ўзаемаўвязаных дагавораў і пагадненняў у сферы кантролю над узбраеннямі і мер умацавання даверу і бяспекі (МДБ) на прасторы АБСЕ, прыхільнікамі якой мы прадаўжаем заставацца. Менавіта таму Беларусь да апошняга спрабавала і спрабуе захаваць Дагавор аб звычайных узброеных сілах у Еўропе, нягледзячы на ​​ўсе яго недахопы і анахранізмы".

Дыпламат заўважыў, што з боку асобных краін дагавора гучаць палітызаваныя і ангажыраваныя наратывы ў адрас Беларусі, у тым ліку адносна яе самастойнага ўдзелу ў ДАН. У сувязі з гэтым Васіль Паўлаў звярнуў увагу, што мерапрыемствы па падрыхтоўцы да самастойнага ўдзелу ў ДАН патрабуюць часу, сур'ёзных фінансавых, арганізацыйных і чалавечых рэсурсаў, і што, бадай, самае галоўнае, канструктыўнага і выніковага ўзаемадзеяння з іншымі дзяржавамі - удзельніцамі ДАН як у рамках Кансультатыўнай камісіі па адкрытым небе (ККАН), так і на двухбаковай аснове.

"Выступаючы па гэтым пытанні ў ККАН у снежні 2021 года, Беларусь заявіла аб сваёй гатоўнасці да раўнапраўнага ўзаемадзеяння ў рамках дагавора без дыскрымінацыі, палітызацыі і з улікам інтарэсаў і заклапочанасцей адзін аднаго. Мы разлічвалі на дапамогу і падтрымку з боку іншых краін супольнасці "адкрытага неба". І такія заявы, помніцца, гучалі ў ККАН, калі нам дзякавалі за вернасць ДАН", - апеляваў да фактаў дыпламат.

Ён нагадаў, што беларускі бок неаднаразова звяртаўся да шэрага дзяржаў - удзельніц ДАН, у прыватнасці да Германіі і Румыніі, з просьбамі прадаставіць інфармацыю аб магчымасці выкарыстання самалёта назірання, кошце арэнды і аказання паслуг па арганізацыі і правядзенні наглядальных палётаў. "У адказ нам было заяўлена аб немагчымасці дыялогу з Беларуссю па гэтым пытанні ў бягучай ваенна-палітычнай сітуацыі", - сказаў прадстаўнік МЗС.

Ён звярнуў увагу, што краіны - члены НАТА, пераважная большасць якіх з'яўляюцца ўдзельнікамі ДАН, замарозілі ўзаемадзеянне з Беларуссю ў сферы кантролю над узбраеннямі і МДБ, поўнасцю спынілі авіяцыйныя зносіны з Мінскам, увёўшы незаконныя абмежаванні ў адносінах да нашых авіяперавозчыкаў, фактычна закрыўшы сваю паветраную прастору. "Як рэалізоўваць замацаванае ў ДАН права ажыццяўляць наглядальныя палёты, калі неба для Беларусі закрыта, кантакты па ваеннай лініі поўнасцю перапынены, а ўсе нашы прапановы па аднаўленні дыялогу ў ваенна-палітычнай сферы і жэсты добрай волі ігнаруюцца або адхіляюцца?" - рытарычна спытаў дыпламат.

Ён указаў на тое, што палітычна зараджаныя канфрантацыйныя выступленні асобных дэлегацый на канферэнцыі, на жаль, толькі пацвярджаюць гэты тэзіс.

Паводле яго слоў, Беларусь прадоўжыць аналізаваць сітуацыю вакол Дагавора па адкрытым небе і падыходы дзяржаў - членаў ДАН да ўзаемадзеяння з ёй - як у рамках дагавора, так і ў больш шырокім кантэксце механізмаў кантролю над узбраеннямі і мер даверу на прасторы АБСЕ, а таксама ў галіне грамадзянскай авіяцыі.

"Беларускі бок неаднаразова падкрэсліваў, што ад рэзультатыўнасці ўзаемадзеяння ў рамках ДАН будуць залежаць не толькі перспектывы далейшага самастойнага ажыццяўлення дагавора Беларуссю, але будучыня ДАН у цэлым, - адзначыў дыпламат. - Мы зноў заклікаем адмовіцца ад рыторыкі і дзеянняў, якія вядуць да эскалацыі напружанасці і разбураюць архітэктуру бяспекі на прасторы АБСЕ, і вярнуцца да прафесійнага і ўзаемапаважлівага дыялогу па пытаннях кантролю над звычайнымі ўзбраеннямі і МДБ. Менавіта таму Беларусь прадаўжае заставацца за сталом у ККАН".

Дагавор па адкрытым небе падпісаны ў 1992 годзе ў Хельсінкі прадстаўнікамі 23 дзяржаў АБСЕ. Дакумент дазваляе свабодныя палёты няўзброеных разведвальных лятальных апаратаў у паветранай прасторы краін-падпісантаў.

версія для друку

зрабіць стартавай

дабавіць у выбранае