Падзеі, факты, анонсы

18 мая, Мінск /Кар. БЕЛТА/. Адкрыццё выстаўкі "Іканапіс Беларусі XVII-XXI стагоддзяў з калекцыі Нацыянальнага мастацкага музея Рэспублікі Беларусь" адбудзецца 18 мая ў музеі Ватыкана, паведаміла карэспандэнту БЕЛТА загадчыцца аддзела старажытнабеларускага мастацтва НММБ Алена Карпенка.

Паводле яе слоў, выстаўка, якая ўключае 31 абраз беларускіх іканапісцаў і 2 чаканныя аправы, азнаёміць італьянскіх спецыялістаў і шматлікіх турыстаў з усяго свету з унікальнымі творамі беларускай сакральнай культуры. Беларускія абразы ўпершыню экспануюцца на выстаўцы ў музеі Ватыкана, у непасрэднай блізкасці ад знакамітай Сіксцінскай капэлы з творамі Мікеланджэла.

Як адзначыла Алена Карпенка, выстаўка іканапісу Беларусі прысвечана знамянальнай падзеі каталіцкага свету - Пазачарговаму Юбілейнаму (Святому) году міласэрнасці, што праходзіць з 8 снежня 2015 года па 20 лістапада 2016 года.

Апошні раз беларускія абразы дэманстраваліся ў Італіі ў галерэях Мілана і Трыеста ў 2004-2005 гадах. Гэтыя выстаўкі выклікалі вялікую цікавасць італьянскіх гледачоў да мастацтва Беларусі і выявілі агульнасць духоўных імкненняў і мастацкіх канонаў культуры Еўропы - наследніцы візантыйскіх традыцый.

Праваслаўная кананічная традыцыя, якая прыйшла на беларускія землі з Візантыі, пакладзена ў аснову большасці нацыянальных помнікаў царкоўнага мастацтва. Першапачаткова беларускія жывапісцы стваралі свае творы ў адпаведнасці з выяўленчымі канонамі, выпрацаванымі ў Візантыі. Цесная сувязь з мастацкім светам Кіеўскай Русі, Маскоўскай дзяржавы, краін Балканскага рэгіёна захавана ў абразах позняга перыяду ХVII-ХVIII стагоддзяў. Пазней беларускія майстры асвойвалі перадавыя заходнееўрапейскія стылі, складаную арнаментыку і сімволіку барока, а ў далейшым - ракако.

Нацыянальныя асаблівасці іканапіснай школы праяўляюцца ў выкарыстанні арнаментальных разных пазалочаных фонаў, у аздабленні абразоў масіўнымі рамамі з дэкаратыўнымі накладкамі або размалёўкай у народным стылі. Беларускія мастакі ўзбагачаюць кананічныя сюжэты апавядальнымі матывамі. Адлюстраванне народнага адзення, бытавых прадметаў, гарадскіх і сельскіх пейзажаў надаюць абразам рысы жанравай карціны. Павышаную ўбранасць і дэкаратыўнасць забяспечваюць беларускім абразам чаканныя металічныя аправы, часта пазалочаныя або пасярэбраныя, таксама прадстаўленыя на выстаўцы.

Экспазіцыя іканапісу Беларусі ХVII - пачатку XIХ стагоддзя - арыгінальная і самабытная з'ява. Гэтыя абразы даюць уяўленне аб асаблівасцях фарміравання беларускага мастацтва ў складаным узаемадзеянні з культурамі Захаду і Усходу, аб адлюстраванні светупогляду чалавека Новага часу. Беларускія майстры прыўносяць у царкоўную культуру рысы зменлівасці і дынамікі, уласцівыя эпосе барока ў цэлым. Знайсці арыгінальныя кампазіцыйныя і каляровыя рашэнні беларускаму іканапісу дапамагае жывая нацыянальная традыцыя.

На выстаўцы таксама можна азнаёміцца з творамі сучаснага мінскага іканапісца Андрэя Паўлавіча Жарава, які прадстаўляе іканапісную майстэрню Мінскага епархіяльнага ўпраўлення. Гэта абразы "Касьма і Даміян" і "Успенне Багародзіцы", выкананыя ў 2015 годзе. Узорамі пры напісанні абразоў паслужылі старажытныя помнікі хрысціянскага мастацтва: мазаікі Рыма і Равены, а таксама абразы VI стагоддзя, выкананыя ў тэхніцы энкаўстыкі.

Пасля афіцыйнай цырымоніі адкрыцця выстаўкі 18 мая для ўдзельнікаў урачыстасці выступіць Праваслаўны хор Усіхсвяцкага прыхода г. Мінска (настаяцель храма - протаіерэй айцец Фёдар Поўны).

Выстаўка будзе экспанавацца па 25 ліпеня.