Прэзідэнт Беларусі Аляксандр Лукашэнка, які знаходзіцца з рабочым візітам у Таджыкістане, прыме ўдзел у пасяджэнні Савета кіраўнікоў дзяржаў СНД. Гэты саміт многія называюць асаблівым, і таму ёсць нямала прычын. Кіраўнікі дзяржаў Садружнасці разгледзяць у Душанбэ шэраг пытанняў, у ліку якіх, напрыклад, стварэнне абсалютна новага фармату "СНД плюс" і прадастаўленне ШАС статусу наглядальніка пры СНД. Які будзе парадак дня саміту лідараў краін Садружнасці, чытайце ў нашым матэрыяле.
Вядома, што на разгляд лідараў краін Садружнасці вынесуць каля двух дзясяткаў пытанняў. Напярэдадні маючага адбыцца ў наступным годзе 35-годдзя арганізацыі плануецца разгледзець шэраг ініцыятыў па ўмацаванні яе міжнароднага пазіцыянавання, у прыватнасці аб стварэнні фармату "СНД плюс" і прадастаўленні Шанхайскай арганізацыі супрацоўніцтва статусу наглядальніка пры СНД.
На парадку дня пасяджэння Савета кіраўнікоў дзяржаў СНД у Душанбэ таксама тэматыка энергетычнай бяспекі, супрацоўніцтва ў ваеннай сферы, у галіне пагранічнай бяспекі, барацьбы з транснацыянальнай злачыннасцю.
Адзін з найбольш значных для Беларусі пунктаў у парадку дня саміту - заява кіраўнікоў дзяржаў СНД у сувязі з маючым адбыцца 40-годдзем катастрофы на Чарнобыльскай АЭС. Будуць абмеркаваны скаардынаваныя дзеянні краін Садружнасці пры разглядзе гэтай тэмы на сесіі Генеральнай Асамблеі ААН.
Да прыбыцця беларускага лідара ў Душанбэ журналістам удалося паразмаўляць з міністрам замежных спраў Беларусі Максімам Рыжанковым. Кіраўнік беларускага МЗС расказаў, у чым асаблівасці і значэнне Савета кіраўнікоў дзяржаў СНД у Душанбэ: "Маючы адбыцца саміт мае значэнне не толькі як перагаворная пляцоўка аднадумцаў, тых, хто ўзначальвае краіны СНД, у падобных умовах будуе сваю незалежнасць і таму выбудоўвае супрацоўніцтва ў рамках гэтай міжнароднай арганізацыі па цэлым комплексе напрамкаў".
Міністр звярнуў увагу, што Садружнасць была заснавана амаль 35 гадоў таму і за гэты час СНД набыла рысы сур'ёзнай міжнароднай арганізацыі. Тым не менш арганізацыя не спыняецца ў сваім развіцці, чаму ёсць шэраг пацвярджэнняў. У прыватнасці, на маючым адбыцца саміце будуць узнімацца пытанні аб пашырэнні магчымасцей для новых удзельнікаў, аб статусе іншых дзяржаў пры СНД.
Акрамя таго, дадаў міністр замежных спраў, такія мерапрыемствы - гэта добрая магчымасць для лідараў сустрэцца і вырашыць двухбаковыя пытанні.
Як ужо было адзначана, адно з пытанняў, вынесеных на саміт - стварэнне фармату "СНД плюс". Такія фарматы ўжо існуюць у іншых міжнародных арганізацыях, напрыклад "ШАС плюс" і "БРІКС плюс", таму яго разгляд у рамках Садружнасці быў толькі справай часу.
Чакаецца, што "СНД плюс" дасць магчымасць краінам падключыцца да арганізацыі і як партнёрам, і як наглядальнікам. Пры гэтым фармальна яны могуць не быць у Садружнасці. Так, у "СНД плюс" змогуць увайсці члены ШАС і сама арганізацыя ў цэлым.
Дарэчы пра Шанхайскую арганізацыю супрацоўніцтва. Як згадвалася, кіраўнікі дзяржаў плануюць разгледзець на саміце пытанне аб прадастаўленні ШАС статусу наглядальніка пры СНД.
Аляксандр Лукашэнка ўжо выказваўся аб гэтым. Так, беларускі лідар 30 верасня правёў сустрэчу ў Мінску з кіраўнікамі ўрадавых дэлегацый, якія ўдзельнічаюць у пасяджэннях Еўразійскага міжурадавага савета і Савета кіраўнікоў урадаў СНД. Сярод пытанняў, якія абазначыў Прэзідэнт Беларусі, была ініцыятыва стварэння фармату "СНД плюс". Меркаванне кіраўніка дзяржавы аб ёй цалкам адназначнае - такі фармат патрэбны.
"Беларусь вітае ініцыятыву нашых казахстанскіх калег аб стварэнні фармату "СНД плюс" у якасці новай платформы шматбаковага супрацоўніцтва дзяржаў - удзельніц Садружнасці з міжнароднымі партнёрамі", - сказаў тады Аляксандр Лукашэнка.
Меркаваннем аб перспектывах "СНД плюс" з журналістамі дзяліўся і Максім Рыжанкоў. "Час пакажа, наколькі гэты фармат будзе запатрабаваны. Думаю, да яго ёсць інтарэс перш за ўсё ў тых краін, якія знаходзяцца па перыметры граніцы дзяржаў Садружнасці. Менавіта яны імкнуцца да таго, каб разумець, што ў нас адбываецца, імкнуцца да развіцця трансгранічнага супрацоўніцтва з нашым аб'яднаннем", - лічыць кіраўнік МЗС Беларусі.
Інтарэс да "СНД плюс" могуць праявіць і тыя краіны, якія з'яўляюцца аднадумцамі дзяржаў Садружнасці, і тут, лічыць Максім Рыжанкоў, геаграфія можа быць самай шырокай.
Усё на той жа сустрэчы з кіраўнікамі ўрадавых дэлегацый, якія ўдзельнічаюць у пасяджэннях Еўразійскага міжурадавага савета і Савета кіраўнікоў урадаў СНД, Аляксандр Лукашэнка звярнуў увагу, што сусветная большасць імкнецца да супрацоўніцтва на прынцыпах раўнапраўя, узаемапавагі, без дыктату і пагроз, незаконных абмежаванняў і прымушэння. І гэта пацвердзіў нядаўна праведзены ў КНР саміт ШАС.
"Беларусь бачыць у СНД і ЕАЭС сур'ёзных удзельнікаў працэсу стварэння справядлівага шматпалярнага светаўладкавання, - заявіў кіраўнік дзяржавы. - Па сутнасці, праз ЕАЭС і СНД сфарміраваўся шматузроўневы механізм рэгіянальнага ўзаемадзеяння, нацэлены на спалучэнне інтэграцый".
На думку беларускага лідара, СНД павінна замацавацца як аўтарытэтная, уплывовая арганізацыя, якая на справе садзейнічае ўмацаванню раўнапраўных адносін у палітычнай і гуманітарнай сферах. Не выключана, што размова будзе ісці аб умацаванні ролі арганізацыі на міжнароднай арэне. Тым больш Прэзідэнт Беларусі рэгулярна аб гэтым выказваецца на такіх пляцоўках.
На ўмацаванне аўтарытэту і вагі Садружнасці Незалежных Дзяржаў звяртаў увагу і міністр замежных спраў Беларусі. "Было вельмі шмат размоў аб тым, што СНД стварылі для таго, каб плаўна забяспечыць выхад з Савецкага Саюза. На самай справе мы бачым, што праходзіць час і нават тыя краіны, якія заявілі аб прыпыненні сваёй работы ў СНД, выконваюць шэраг пагадненняў, якія даюць ім асаблівыя ўмовы ў гандлёвай, мытнай сферах. Таму тут не ўсё так адназначна", - падкрэсліў ён.
Максім Рыжанкоў звярнуў увагу і на той факт, што з СНД лічацца іншыя арганізацыі, напрыклад ААН і ШАС. "Гэта сведчыць аб тым, што мы рухаемся ў правільным напрамку. Аўтарытэт арганізацыі расце", - упэўнены міністр.
БЕЛТА.