Падзеі, факты, анонсы

У Беларусі распрацавалі інавацыйны метад тэрапіі раку крыві з дапамогай клетак пацыента

Фота з архiва

26 сакавіка, Мінск /Кар. БЕЛТА/. У Беларусі ўпершыню распрацавалі інавацыйны метад CAR-T-тэрапіі множнай міеломы з дапамогай клетак самога пацыента. Аб гэтым журналістам расказаў старшы навуковы супрацоўнік лабараторыі генетычных біятэхналогій РНПЦ дзіцячай анкалогіі, гематалогіі і імуналогіі Дзмітрый Луцковіч, перадае карэспандэнт БЕЛТА.

"Асаблівасць названай тэхналогіі CAR-T-тэрапіі ў тым, што мы выкарыстоўваем уласныя клеткі пацыента і генетычна мадыфікуем іх, каб яны разумелі і ведалі, што знішчаць. Гэтыя клеткі адносна бяспечныя, але існуе шэраг пабочных эфектаў. На сёння гэта тэхналогія зарэкамендавана як адна з лепшых для лячэння лейкозу і лімфом. Спадзяёмся, што такая ж тэндэнцыя закране і множную міелому", - сказаў Дзмітрый Луцковіч.

"Цяпер праходзіць клінічнае выпрабаванне навуковага праекта. Калі мы пралечым дзесяць пацыентаў, то зможам з упэўненасцю сказаць, наколькі гэта тэхналогія добрая і якая ў яе будучыня. Праект закончыцца, будзе завершана інструкцыя, зроблены высновы - тады мы зможам дакладна адказаць на ўсе астатнія пытанні", - дадаў ён.

Паводле слоў Дзмітрыя Луцковіча, РНПЦ дзіцячай анкалогіі, гематалогіі і імуналогіі ўпершыню ў Беларусі распрацаваў саму тэхналогію для лячэння дзяцей ад лейкозу і лімфом, а затым разам з Мінскім навукова-практычным цэнтрам хірургіі, транспланталогіі і гематалогіі пачаў працаваць над тым, каб прымяніць яе да дарослых. На стварэнне прадукту патрэбна ад 14 да 21 дня. У праекце таксама прыняў удзел Гомельскі РНПЦ радыяцыйнай медыцыны і экалогіі чалавека. У будучым лячэнне пацыентаў будзе праходзіць і ў Мінску, і ў Гомелі.

Загадчык гематалагічнага аддзялення трансплантацыі касцявога мозгу нумар 2 МНПЦ хірургіі, транспланталогіі і гематалогіі Міхаіл Ус адзначыў, што першага пацыента выпісалі ў здавальняючым стане. "Яму 40 гадоў. Гэта даволі малады пацыент, хоць множная мелома - усё ж такі захворванне больш пажылых людзей. Сярэдні ўзрост захваральнасці - каля 60-65 гадоў. Але, на жаль, сустракаюцца выпадкі і больш ранняй захваральнасці: 35-40 гадоў. Былі ў нас і 20-гадовыя пацыенты. У іх ход хваробы, як правіла, горшы, інакш кажучы, у іх больш малекулярна-генетычных паломак. І ў рамках навукова-даследчай работы мэтавай стала менавіта гэта катэгорыя пацыентаў: маладыя пацыенты працаздольнага ўзросту, якія не адказалі на адну або некалькі папярэдніх ліній тэрапіі або ў іх адбыўся рэцыдыў хваробы пасля дзвюх ліній тэрапіі", - растлумачыў Міхаіл Ус.

Паводле яго слоў, пацыенту давялося прайсці пэўныя крытэрыі адбору. Урачы павінны былі ведаць, што ён здавальняюча перанясе гэту працэдуру. Неабходна была і магчымасць забору клетак, гэта значыць, нягледзячы на ​​папярэднія лініі тэрапіі, клетачны састаў у цэлым павінен быў знаходзіцца ў нармальным стане. Бо перад тым, як мадыфікаваць клеткі, іх трэба забраць.

"Самае галоўнае, што ў нас з'явілася дадатковая тэрапеўтычная опцыя. Рана ці позна магчымасці лячэння раку заканчваюцца. Напрыклад, пацыент, якога мы выпісалі, хварэе ўжо 10 гадоў і прайшоў больш за 20 курсаў хіміятэрапіі. Кожная лінія тэрапіі падаўжае перыяд рэмісіі на год, два, тры і, адпаведна, падаўжае не толькі само жыццё, але і яго якасць. Мы адтэрміноўваем найбольш непажаданы зыход яшчэ далей. Я спадзяюся, што рана ці позна мы прыйдзем да поўнага вылечвання", - растлумачыў Міхаіл Ус.

Ён падкрэсліў, што пры ранніх клінічных даследаваннях выпісаць пацыента могуць у сярэднім праз 28 дзён. У Заходняй Еўропе і ЗША, дзе такія даследаванні ўжо знаходзяцца на іншым узроўні, медыкі эканомяць і скарачаюць тэрмін шпіталізацыі, калі бачаць, што рызыкі ўскладненняў мінімальныя.

"Асноўны фактар ​​- гэта аб'ём пухліны. Чым большы ён на пачатак лячэння, тым вышэйшыя і рызыкі непажаданых з'яў. У той жа час важна, каб пацыент не быў занадта пералечаны рознымі спосабамі, каб канчаткова не забіць яго імунную сістэму. Усё гэта ў шэрагу выпадкаў можа прывесці да якіх-небудзь непажаданых з'яў, але ў нас усё прайшло даволі ўдала", - дадаў Міхаіл Ус.

Паводле яго слоў, множная міелома - другое па частаце анкагематалагічнае захворванне пасля хранічнага лімфалейкозу. Кожны год выяўляецца больш за 20-30 пацыентаў. Множную міелому можна аднесці да вялабягучых хранічных захворванняў, менавіта таму пацыенту давядзецца назірацца ўсё жыццё. У адрозненне ад яе востры лейкоз ідзе хутка і агрэсіўна. Ён вельмі небяспечны, але яго можна вылечыць раз і назаўсёды.

Біёлаг клініка-дыягнастычнай лабараторыі малекулярнай біялогіі і медыцынскай генетыкі МНПЦ хірургіі, транспланталогіі і гематалогіі Таццяна Шман расказала, што на гэты раз клетачны прадукт плануюць рабіць адразу на тэрыторыі цэнтра."Мы сачылі, як пасля пералівання клеткі персісціруюць у пацыента ў арганізме. Гэта значыць праз 3-7-10 дзён гэтыя клеткі назіраюцца ў перыферычнай крыві. І па тым, колькі іх там і ў якой яны колькасці, можна прагназаваць, працуюць яны ці не. У гэтага пацыента клеткі персісціравалі. Максімальную колькасць клетак мы назіралі на 14-ы дзень пасля іх увядзення. Вядома, спадзяваліся на клінічны адказ, і ён быў, таму што клетак міеломы ў касцяным мозгу ўжо не выяўляецца", - адзначыла Таццяна Шман.

Яна расказала, што ўпершыню клетачная тэрапія для множнай міеломы была адобрана ў 2021 годзе ў Амерыцы. Клінічны адказ у гэтай тэрапіі высокі, але як доўга будзе доўжыцца рэмісія, сказаць пакуль складана, таму што гэта новы лекавы сродак і новы тэрапеўтычны падыход.

Паводле слоў біёлага, клетачная тэрапія сёння развіваецца імкліва, таму яна дае магчымасць на поспех у лячэнні іншых анкагематалагічных захворванняў. "У далейшым, чым больш будзе вынікаў добрых і пазітыўных, тым большай колькасці пацыентаў гэта тэрапія будзе паказана", - рэзюмавала Таццяна Шман.

версія для друку

зрабіць стартавай

дабавіць у выбранае