Падзеі, факты, анонсы
Подзвіг сына грузінскага народа на беларускай зямлі. Да 105-годдзя з дня нараджэння Сярго Чыгладзэ
Фота warmuseum.by
12 сакавіка, Мінск /Кар. БЕЛТА/. Сёння спаўняецца 105 гадоў з дня нараджэння храбрага кулямётчыка Героя Савецкага Саюза Сярго Чыгладзэ.
Сярго Гедэванавіч нарадзіўся 12 сакавіка 1920 года ў сялянскай сям'і ў вёсцы Зоды Чыятурскага раёна Грузінскай ССР. У 1934 годзе скончыў пачатковую сельскую школу. У 11 гадоў пайшоў працаваць на рудаўпраўленне імя Арджанікідзэ горада Чыятура. Працаваў электраманцёрам, адначасова вывучаючы іншыя спецыяльнасці, у тым ліку машыніста электравоза. Пасля заўчаснай смерці бацькі ў 1939 годзе Сярго давялося забяспечваць не толькі сябе, але і малодшых членаў сям'і.
У студзені 1942 года ён уступіў у рады Чырвонай Арміі. Скончыў школу малодшых камандзіраў і ў снежні таго ж года атрымаў званне малодшага сяржанта. Ваяваў на Паўночна-Заходнім, Бранскім і Беларускім франтах.
23 ліпеня 1943 года, удзельнічаючы ў баях на Курскай дузе, пры наступленні на вёску Мокры Верх (цяпер Хвастовіцкі раён Калужскай вобласці Расіі) Чыгладзэ абышоў агнявую кропку праціўніка, якая перашкаджала руху наперад нашай пяхоты, і агнём ручнога кулямёта знішчыў яе. Тым самым дапамог узводу заняць вёску без страт, за што быў узнагароджаны медалём "За адвагу".
У лістападзе 1943 года ўдзельнічаў у Гомельска-Рэчыцкай наступальнай аперацыі. 29-га чысла ў начным баі за вёску Патапаўка Буда-Кашалёўскага раёна Гомельскай вобласці Сярго Чыгладзэ агнём свайго кулямёта рассеяў амаль роту варожай пяхоты, знішчыўшы пры гэтым больш за 10 фашыстаў, за што быў узнагароджаны другім медалём "За адвагу".
Малодшы сяржант Чыгладзэ асабліва вызначыўся пры вызваленні Парыцкага раёна Палескай вобласці (цяпер Светлагорскі раён Гомельскай вобласці). 1 лютага 1944 года ён разам з групай разведчыкаў атрымаў загад правесці разведку ў навакольнай мясцовасці вёскі Дуброва. Байцам удалося прабрацца ў тыл непрыяцеля і выйсці на пазіцыю, з якой вёска выдатна праглядалася. З кулямёта яны адкрылі агонь па гітлераўцам, якія заселі ў вёсцы. Праз 15-20 хвілін нямецкія салдаты перайшлі ў контратаку. Але Чыгладзэ агнём свайго кулямёта адкінуў ворага. Праз некаторы час праціўнік сумесна з групай падмацавання колькасцю амаль 50 чалавек, якая падышла, абыходзячы малодшага сяржанта Чыгладзэ злева, зрабіў другую контратаку. Своечасова разгадаўшы хітрасць гітлераўцаў, Сярго падпусціў іх на 60-70 м, асвяціўшы з дапамогай ракетніцы, якую зняў з забітага нямецкага афіцэра, і ва ўпор адкрыў агонь па фашыстах. Большая частка з іх была знішчана, астатнія рассеяны.
Немцы зноў спрабавалі атакаваць пазіцыю Чыгладзэ. Некалькі разоў яны падыходзілі вельмі блізка да яго, але ён знішчаў іх з аўтамата і гранатамі, пасля чаго зноў адкрываў агонь з кулямёта, забяспечваючы дзеянне нашай групы. Калі ў малодшага сяржанта скончыліся ўсе патроны, ён здабыў кулямёт забітага ім нямецкага салдата і прадоўжыў знішчаць ворага. Затым разведгрупа пачала адыход, выносячы параненых таварышаў. Сярго прыкрываў яе, вёўшы прыцэльны агонь. Пасля таго, як скончыліся патроны і ў нямецкага кулямёта, Чыгладзэ ўзяўся за аўтамат і гранаты і да апошняга патрона адстрэльваўся, выконваючы пастаўленую задачу. Адыходзіць стаў толькі пасля таго, як група аказалася ў бяспецы. У гэтым баі ён знішчыў больш за 70 гітлераўцаў.
У дзень вырашальнага штурму вёскі Дуброва малодшы сяржант Чыгладзэ ва ўмовах балоцістай мясцовасці агнём свайго кулямёта забяспечваў рух стралковага ўзвода. Паранены, ён не пакінуў поле бою, пераадолеўшы балота, падабраўся блізка да праціўніка і ва ўпор адкрыў па ім агонь, падавіўшы пры гэтым дзве кулямётныя кропкі і знішчыўшы да 50 гітлераўцаў.
Калі нашы байцы рынуліся ў атаку, наперадзе ўсіх, нягледзячы на атрыманае другое раненне, бег Сярго, на хаду знішчаючы фашыстаў са свайго кулямёта і расчышчаючы шлях нашай пяхоце. Яго спыніла толькі прамое пападанне варожага снарада. Бясстрашны воін загінуў у гэтым баі.
22 ліпеня 1944 года малодшаму сяржанту Сярго Гедэванавічу Чыгладзэ было прысвоена званне Героя Савецкага Саюза пасмяротна. Ён пахаваны ў брацкай магіле ў вёсцы Дуброва Светлагорскага раёна Гомельскай вобласці.
У гонар героя названы вуліцы ў Мінску і Светлагорску. У сталіцы на доме нумар 4 па вул. Чыгладзэ ўстаноўлена мемарыяльная дошка. На ёй надпіс: "Вуліца названа імем Героя Савецкага Саюза Чыгладзэ Сярго Гедэванавіча, сына грузінскага народа, які здзейсніў бессмяротны подзвіг у гады вайны з нямецка-фашысцкімі захопнікамі за вызваленне Беларусі ў лютым 1944 года".
У Светлагорску ўстаноўлены бюст незабытага намі мужнага байца. У Беларускім дзяржаўным музеі гісторыі Вялікай Айчыннай вайны захоўваюцца фатаграфія і копія ўзнагароднага ліста адважнага Сярго.
версія для друку
зрабіць стартавай
дабавіць у выбранае