Падзеі, факты, анонсы
"Лічбы на сэрцы": выстава да 100-годдзя Міхаіла Савіцкага адкрылася ў музеі гісторыі ВАВ
Фота з архiва
18 лютага, Мінск /Кар. БЕЛТА/. Экспазіцыя "Лічбы на сэрцы", прысвечаная 100-годдзю з дня нараджэння Героя Беларусі, народнага мастака СССР і БССР, жывапісца, педагога і грамадскага дзеяча Міхаіла Савіцкага адкрылася сёння ў музеі гісторыі Вялікай Айчыннай вайны, перадае карэспандэнт БЕЛТА.
Аснову выставы складаюць жывапісныя палотны серыі "Лічбы на сэрцы", над якой Міхаіл Савіцкі працаваў у 1974-1979, 1987 гадах, будучы ўжо сталым і запатрабаваным мастаком.
"Міхаіл Савіцкі, безумоўна, постаць гераічная. Чалавек з адкрытым сэрцам і складаным лёсам. Гэта шырокай душы чалавек, і мне пашанцавала быць знаёмым з ім асабіста. Я хацеў бы ў нашым цэнтры патрыятычнага выхавання прадставіць яго як патрыёта сваёй краіны. Чалавека, які прысвяціў сваё жыццё любові да Радзімы. Прапускаючы ўсё праз сваю душу, ён адлюстроўваў гэта ў творах", - сказаў дырэктар музея Уладзімір Варапаеў. Ён адзначыў, што разглядаецца магчымасць захоўваць карціны ў музеі пастаянна. "Мы абавязкова разгледзім гэта пытанне. Мне здаецца, гэта будзе правільна", - дадаў ён.
"Сёння такая дата, якая прымушае ўспомніць Міхаіла Андрэевіча не толькі як грамадзяніна краіны, але і як вельмі таленавітага мастака. Яго творчасць - глыба ў беларускім мастацтве, і многія мастакі лічаць сябе вучнямі майстра, - падкрэсліў намеснік старшыні Беларускага саюза мастакоў Андрэй Басалыга. - Мы добра разумеем аўтара, вобразнасць і сімвалізм яго карцін. Ім ужо больш за 40 гадоў, але яны не перастаюць уплываць на нас. Помню сваё эмацыянальнае ўзрушэнне, калі ўбачыў карціны ўпершыню. На доўгія гады засталося ўражанне, калі ты ўяўляеш жахі вайны. Яго творы вялікія і па сэнсе, і па змесце".
Кіраўнік Прадстаўніцтва Рассупрацоўніцтва ў Беларусі Эдуард Крусткалн адзначыў: карціны Міхаіла Савіцкага чапляюць за душу. "Творы прымушаюць задумацца і паказваюць, наколькі сучасны яго жывапіс. Паглядзіце, як сёння Беларусь і Расія займаюцца пошукамі загінулых, забітых і закатаваных у ваенныя гады людзей. Эмацыянальнае ўражанне ад карцін вельмі высокае", - падкрэсліў ён.
Куратар выставы - вядучы навуковы супрацоўнік аддзела рэчавых крыніц фондаў музея Рыма Рум расказала, што серыя "Лічбы на сэрцы" экспанавалася ў 1979 годзе ў сталічным Палацы мастацтва. Намеснік галоўнага хавальніка фондаў музея гісторыі Вялікай Айчыннай вайны Галіна Скарынка была сведкай той культурнай падзеі: "У тыя гады гэта быў удар па адчуваннях. Тады Міхаіл Савіцкі папрасіў, каб гэтыя карціны экспанаваліся ў нашым музеі. Яны лепш, чым словы, скажуць нам пра тое, што такое мір, як яго трэба берагчы і не дапускаць вайны".
Міхаіл Савіцкі нарадзіўся ў вёсцы Звянячы Талачынскага раёна. Пачатак Вялікай Айчыннай вайны супаў з яго службай у Чырвонай Арміі. У снежні 1941 года ён у 19 гадоў прыняў свой першы бой у Паўночнай бухце Севастопаля. У ліпені 1942 года быў узяты ў палон, прайшоў усе кругі пекла ў фашысцкіх канцлагерах, у тым ліку ў Бухенвальдзе. 29 красавіка 1945 года быў вызвалены з лагера Дахау амерыканскімі войскамі. Пасля лячэння і праверак у фільтрацыйным лагеры НКУС Міхаіл Савіцкі прадоўжыў службу ў 6-й гвардзейскай зенітна-артылерыйскай дывізіі мастаком-афарміцелем. У 1946 годзе ён быў дэмабілізаваны і, вярнуўшыся ў Беларусь, паступіў у Мінскае мастацкае вучылішча, якое скончыў у 1951 годзе. Затым вучыўся ў Маскоўскім мастацкім інстытуце імя В.І.Сурыкава, які скончыў у 1957 годзе.
Міхаіл Савіцкі так апісваў мэту серыі "Лічбы на сэрцы": "Сама атмасфера нашага стагоддзя выклікае пякучую трывогу за лёс прыгожай планеты і яе галоўны скарб - чалавека. Кожны з нас адказвае за будучыню. З прычыны гэтай адказнасці я не маю права маўчаць. Мне давялося быць сведкам жахлівых злачынстваў. І гаварыць пра іх, выкрыць іх сутнасць неабходна. Таму я ўзяўся пісаць серыю карцін пра фашызм "Лічбы на сэрцы", каб у абагульненых, сінтэзаваных вобразах паказаць тое, чаго не пачарпнуць ні з апісанняў словамі, ні з дакументаў. Я не мог не напісаць гэту серыю. Па-першае, у імя памяці мільёнаў ахвяр, якія загінулі ў канцлагерах. Па-другое, дзеля моладзі, якая нарадзілася пасля вайны, што такое забываць нельга. Жывапіс, на мой погляд, можа раскрыць найглыбейшы трагізм вайны, уздзейнічаючы на чалавека выключна праз сэрца, эмоцыі і душэўнае сузіранне…"
Часовая экспазіцыя створана пры садзейнічанні Музея гісторыі горада Мінска і Беларускага дзяржаўнага архіва кінафотафонадакументаў. Убачыць "Лічбы на сэрцы" ў музеі гісторыі Вялікай Айчыннай вайны можна да 19 красавіка.
версія для друку
зрабіць стартавай
дабавіць у выбранае