Галоўныя навіны

У Беларусі сёння святкуюць Дзень Перамогі

Фота з архiва

9 мая, Мінск /Кар. БЕЛТА/. У Рэспубліцы Беларусь сёння адзначаецца Дзень Перамогі. Для беларусаў гэта свяшчэннае свята, даніна памяці, глыбокай павагі і ўдзячнасці савецкім воінам, працаўнікам тылу, партызанам і падпольшчыкам - усім, хто набліжаў Перамогу.

Перамога савецкага народа ў Вялікай Айчыннай вайне была здабыта 76 гадоў таму 9 мая 1945 года. Вайна доўжылася 1418 дзён і начэй і пачалася на беларускай зямлі 22 чэрвеня 1941 года. У бягучым годзе споўніцца 80 гадоў з дня пачатку Вялікай Айчыннай вайны.

У першыя дні вайны варожая авіяцыя бамбіла чыгуначныя вузлы, аэрадромы, Брэст, Гродна, Ваўкавыск, Баранавічы і іншыя беларускія гарады. На краіну абрушыўся ўдар небывалай сілы. Першымі ворага сустрэлі пагранічнікі, але ніводная з застаў не здалася ворагу і не пакінула свой участак без загаду. Стойка трымаліся абаронцы Брэсцкай крэпасці, Мінска, Магілёва. 14 ліпеня пад Оршай супраць ворага былі ўпершыню прыменены савецкія рэактыўныя ўстаноўкі "Кацюша". Супраціўленне, аказанае ворагу ў баях на тэрыторыі Беларусі, дазволіла сарваць нямецкія планы імклівага наступлення на Маскву.

Аднак, нягледзячы на ​​праяўленыя мужнасць і гераізм, тэрыторыя Беларусі да пачатку верасня 1941 года была акупіравана немцамі. Пасля пачатку акупацыі ў Беларусі разгарнулася небывалае па сваёй масавасці і ўпартасці супраціўленне ворагу. Галоўнай формай усенароднай барацьбы стаў партызанскі рух, у якім за гады Вялікай Айчыннай вайны ўдзельнічалі больш за 374 тыс. партызанаў, звыш 70 тыс. чалавек налічвала антыфашысцкае падполле. У партызанскіх атрадах разам з беларусамі змагаліся прадстаўнікі розных народаў Савецкага Саюза і антыфашысты з еўрапейскіх краін. У гады вайны існавала каля 30 партызанскіх зон, тэрыторыю якіх немцам так і не ўдалося акупіраваць.

Беларусы - адна з найбольш пацярпелых у выніку вайны нацый. Гітлераўцы правялі ў Беларусі больш за 140 карных аперацый, у час якіх поўнасцю або часткова знішчылі 5454 вёскі. Трагічным сімвалам масавага знішчэння мірнага насельніцтва стала вёска Хатынь, у якой былі забіты 149 жыхароў і спалены 28 двароў. Лёс Хатыні падзялілі 618 вёсак, 188 з іх не былі адноўлены.

На тэрыторыі Беларусі існавала каля 250 лагераў савецкіх ваеннапалонных і 350 месцаў прымусовага ўтрымання насельніцтва. У іх ліку чацвёрты па велічыні ў Еўропе лагер смерці Трасцянец, дзе былі знішчаны больш за 200 тыс. чалавек.

У баявых дзеяннях у гады вайны ўдзельнічалі 34,4 млн савецкіх ваеннаслужачых, у тым ліку больш за 1,3 млн беларусаў і ўраджэнцаў Беларусі. За мужнасць і гераізм больш за 300 тыс. з іх узнагароджаны ордэнамі і медалямі. 444 воінам прысвоена ганаровае званне Героя Савецкага Саюза, з іх 88 удзельнікам падполля і партызанскага руху ў Беларусі, 70 чалавек сталі поўнымі кавалерамі ордэна Славы, 4 беларусы - двойчы Героямі Савецкага Саюза.

Беларусь у вайне страціла больш за палавіну свайго нацыянальнага багацця. Было разбурана і спалена 209 гарадоў і раённых цэнтраў, 9200 вёсак. Велізарныя былі людскія страты. Паводле даных сучасных даследчыкаў, за гады Вялікай Айчыннай вайны загінулі ад 2,5 да 3 і больш мільёнаў жыхароў Беларусі.

Уклад беларускага народа ў Вялікую Перамогу, у справу разгрому фашызму атрымаў прызнанне ва ўсім свеце. Міжнародная канферэнцыя, скліканая 27 красавіка 1945 года ў Сан-Францыска для стварэння ААН, прыняла рашэнне аб уключэнні БССР у лік краін - заснавальніц гэтай міжнароднай арганізацыі.

У Беларусі памяць пра Вялікую Айчынную вайну захоўваецца на працягу ўсіх пасляваенных гадоў. За праяўленыя масавыя гераізм і мужнасць у барацьбе супраць агрэсараў сталіцы Беларусі гораду Мінску ў ліку 12 гарадоў былога Савецкага Саюза было прысвоена ганаровае званне горада-героя. Званне крэпасці-героя атрымала Брэсцкая крэпасць. Узнагародамі адзначаны іншыя гарады Беларусі.

Пра ахвяры вайны і подзвіг народа сведчаць шматлікія абеліскі, помнікі, мемарыяльныя комплексы, Курганы Славы. У Беларусі іх амаль 6 тыс. Важнай навуковай і культурнай установай з'яўляецца Беларускі дзяржаўны музей гісторыі Вялікай Айчыннай вайны. Помнікам подзвігу беларускага народа стаў 146-томны збор гісторыка-дакументальных хронік "Памяць", у выданні якога прымала ўдзел Беларускае тэлеграфнае агенцтва.

У гэтым годзе да гадавіны Перамогі ў Вялікай Айчыннай вайне прымеркавана мноства розных мерапрыемстваў, акцый, праектаў, конкурсаў, якія праходзяць па ўсёй краіне. Беларускі рэспубліканскі саюз моладзі ў рамках патрыятычнага праекта "Кветкі Вялікай Перамогі" арганізаваў больш за 500 мерапрыемстваў па ўсёй Беларусі. Работнікі розных сфер ад міністраў да ваеннаслужачых і выкладчыкаў ВНУ на працягу некалькіх дзён урачыста віншуюць ветэранаў ВАВ. Музеі і бібліятэкі па ўсёй краіне праводзяць розныя тэматычныя мерапрыемствы і выставы. У Беларускім дзяржаўным музеі гісторыі Вялікай Айчыннай вайны напярэдадні свята адбыўся некамерцыйны паказ анімацыйнага фільма "263 ночы", які з'яўляецца сумесным праектам Беларусі, Расіі і Ізраіля. Важным складнікам святкавання Дня Перамогі з'яўляюцца мерапрыемствы, накіраваныя на паляпшэнне ўмоў жыцця ветэранаў вайны, а таксама работы па добраўпарадкаванні мемарыялаў, абеліскаў і помнікаў.

версія для друку

зрабіць стартавай

дабавіць у выбранае