Галоўныя навіны

Лукашэнка пра Віцебскую вобласць: патрэбны выразны план рэальнага адраджэння рэгіёна

24 кастрычніка, Віцебск /Кар. БЕЛТА/. Патрэбны выразны план рэальнага адраджэння Віцебскай вобласці. Аб гэтым Прэзідэнт Беларусі Аляксандр Лукашэнка заявіў на нарадзе ў Віцебску, перадае карэспандэнт БЕЛТА.

"Віцебская вобласць - гэта, па-мойму, пятая частка Беларусі. Так, няпростая вобласць. Гэта не Брэсцкая - паўднёвая вобласць, і не Гродзенская. Але гэта наша зямля. Мы за яе адказваем. Людзі мяне выбралі, разумеючы, што я абавязаны як Прэзідэнт (не хачу сказаць "абараніць" - я не герой-адзіночка) арганізаваць вас, каб абараніць сваю краіну. Каб не дай бог не адбылося тое, што адбываецца ў нашай роднай вельмі багатай Украіне", - сказаў Аляксандр Лукашэнка.

Ён нагадаў аб сваім тэзісе, што лепш працаваць, чым ваяваць. "Сумна, але ў Віцебскай вобласці не ўсе мяне пачулі, - сказаў кіраўнік дзяржавы. - Мы аналізуем сітуацыю ў вобласці. Яна сумная. Яна горшая, чым дзе-небудзь, і нават па тых пытаннях, якія для мяне недапушчальныя, як падзеж жывёлы, - у вас 140 працэнтаў рост да ўзроўню мінулага года. Гэта для мяне непрымальна", - падкрэсліў беларускі лідар.

Прэзідэнт пры гэтым адзначыў, што ў вобласці ёсць прыклады ўмелага гаспадарання на зямлі. Напрыклад, у плане якасці ўзворвання. "Калі ўмееце рабіць, чаму вы не робіце ўсюды так? Дык хто вінаваты?" - паставіў пытанні беларускі лідар. Ён канстатаваў, што ў рэгіёне мае месца жахлівая безадказнасць знізу даверху.

"Мне хацелася б з вамі працаваць па-добраму. Але з вамі немагчыма працаваць па-добраму, калі бачыш, што адбываецца, - падкрэсліў Аляксандр Лукашэнка. - Мы не можам дапусціць стагнацыі рэгіёна і спакойна глядзець на рост негатыўных тэндэнцый. Я зраблю ўсё, каб прымусіць вас працаваць, адгаворкі не прымаюцца, - папярэдзіў Прэзідэнт. - Стагнацыі не будзе. Спакойна глядзець на негатыў я не змагу".

Ён адзначыў, што па асобных вытворчых напрамках адставанне рэгіёна ад Брэсцкай, Гродзенскай і Мінскай абласцей становіцца крытычным. "Але самае небяспечнае - вы проста губляеце людзей!" - сказаў Аляксандр Лукашэнка.

Напрыклад, у параўнанні са студзенем - жніўнем мінулага года - мінус 3,5 тыс. занятых у эканоміцы, за 2024 год - мінус 4,2 тыс., за 2023 - мінус 8,5 тыс. Прэзідэнт прапанаваў пры гэтым не спасылацца на выезд людзей на заработкі ў суседнюю Расію. "Перакананы, што наш паўночны рэгіён мае ўсе ўмовы для паскоранага руху наперад: выгаднае транзітнае становішча, шматгаліновы прамысловы комплекс, развітая адукацыйная база, моцныя традыцыі", - дадаў Прэзідэнт.

"Нашы людзі тут зачакаліся калі не прарыву, то хаця б выразнага плана рэальнага адраджэння Віцебшчыны. І мы гэта з вамі забяспечым", - падкрэсліў беларускі лідар.

Аляксандр Лукашэнка нагадаў, што за апошнія 15 гадоў рэалізаваны шматлікія ініцыятывы - чыстыя палі і праграма "ВітАгра" Аляксандра Косінца (узначальваў Віцебскі аблвыканкам у 2008-2014 гадах), Аршанскі "афшор" і інтэграцыйныя аб'яднанні ў аграпрамысловым комплексе Мікалая Шарснёва (узначальваў аблвыканкам у 2014-2021 гадах).

Цяперашні старшыня аблвыканкама Аляксандр Субоцін на пасадзе ўжо 4 гады. "Поўны алімпійскі цыкл, кажучы на спартыўнай мове. Гэта тэрмін больш чым дастатковы, каб паказаць свае кіраўніцкія таленты і забяспечыць вынік, - заўважыў кіраўнік дзяржавы. - Надышоў час падвесці вынікі развіцця Віцебшчыны, выявіць сістэмныя недахопы, выпрацаваць рашэнні, якія дапамогуць вобласці кардынальна палепшыць сітуацыю ў праблемных галінах".

Аб станоўчых аспектах у вобласці і "але" ад Прэзідэнта

"Вядома, я далёкі ад думкі, што ў вас дрэнна абсалютна ўсё. Што я пачаў з дрэннага - па-свойску, для гэтага сабраліся, а не выхваляцца адзін перад адным", - сказаў Прэзідэнт.

Спецыялісты інфармуюць кіраўніка дзяржавы, што ёсць і станоўчыя аспекты. Напрыклад, бягучы рост даходаў насельніцтва. Аднак Аляксандр Лукашэнка заўважыў, што гэта з пункту гледжання эканомікі не суадносіцца са спадам у рэгіёне вытворчасці. "Гэта што, не пытанне? У людзей даходы растуць, а Віцебская вобласць ніжэй за калена..." - заўважыў ён.

Акрамя таго, у ліку плюсаў - павелічэнне экспарту асобных тавараў. "Гэта ўжо нядрэнна, але толькі асобных. Экспарт для нас вельмі сур'ёзная праблема цяпер", - заўважыў кіраўнік дзяржавы.

Забяспечанасць жыллём у Віцебскай вобласці вышэйшая, чым па краіне, - больш за 30 кв.м на чалавека. "Ну якое ж дасягненне? Калі вы дрэнна працуеце, а жыллё і зарплата ў вас больш-менш. Нестыковачка-с", - заўважыў беларускі лідар.

У бягучай пяцігодцы ў рэгіёне рэалізаваны 103 менавіта вытворчыя інвестпраекты коштам звыш Br2 млрд. Актыўна развіваюцца фармацэўтыка (будуюцца ўнікальныя вытворчасці), выпуск электраабсталявання і нафтахімія.

Аб прыкладах "разгортвання" і адсутнасці ўстойлівасці ў эканоміцы

У развіцці рэгіёна ёсць і шмат адмоўных момантаў і недапрацовак, на што звярнуў увагу кіраўнік дзяржавы. Так, патэнцыял ляснога комплексу і турызму наўрад ці задзейнічаны нават на 20 працэнтаў. А гэта павінен быць асноўны даход у вобласці.

Аляксандр Лукашэнка адзначыў, што ў тых жа арабскіх краінах - партнёрах Беларусі ёсць цікавасць да наведвання Беларусі з турыстычнай мэтай, каб адпачыць у лесе і на азёрах. У тых жа Эміратах, прывёў прыклад кіраўнік дзяржавы, значны даход цяпер атрымліваюць не ад нафты, а ад турызму. І ў Віцебскай вобласці ў гэтым плане ёсць патэнцыял, упэўнены беларускі лідар.

"Свежы прыклад вашага "разгортвання": калі б не цікавасць Амана да будаўніцтва ў Беларусі другога цэлюлознага камбіната і выбар месца размяшчэння на Віцебшчыне, то вы засталіся б наогул адзінай вобласцю краіны без буйных дрэваапрацоўчых вытворчасцей", - сказаў Прэзідэнт.

Ён адзначыў, што пасля "мадэрнізацыі імя Косінца - Сямашкі" апошняе прадпрыемства ААТ "Віцебскдрэў" спынена ў лютым 2025 года з вялікімі даўгамі. Пастаўскі мэблевы цэнтр таксама не вельмі разгортваецца. "Атрымліваецца, што пры такой лясістасці вобласць страціла ўсе ўласныя кампетэнцыі і стала па сутнасці сыравінным прыдаткам іншых рэгіёнаў. Калі стала", - канстатаваў кіраўнік дзяржавы.

Прэзідэнт па пытанні лясных рэсурсаў нагадаў і аб іншай праблеме, і яна датычыцца не толькі Віцебскай вобласці, - у лесе ў бураломах застаецца шмат сыравіны. "І ў гэты час "Віцебскдрэў" спынены. Дык завязіце на "Віцебскдрэў". Няхай вам выпілуюць усё, што неабходна, для будаўніцтва дашчанага цялятніка. Гэта ж элементарна, - прывёў Аляксандр Лукашэнка прыклад правільнага вырашэння пытання. - У вас лес валяецца ў лепшым выпадку на ўзлеску, а тое і ў лесе. І спынены піларамы. Гэта па-гаспадарску? А ў гэты час дохне жывёла. Якія праграмы тут патрэбны? Нічога не трэба - проста мазгамі раскінуць".

"Калі да 7 лістапада гэта праблема не будзе вырашана, Аляксандр Міхайлавіч (Субоцін. - Заўвага БЕЛТА), вы і на каго пракурор пальцам пакажа, сядзеце ў турму. Я вам гавару публічна. Разам з імі, хто будзе ў гэтым вінаваты. Калі вам хто-небудзь не аддасць лес, які валяецца на ўзлеску і гніе, вы загадзя мяне праінфармуйце, каб пазбегнуць гэтага лёсу", - папярэдзіў Прэзідэнт.

Аляксандр Лукашэнка падагульніў: "Гэтыя прыклады сведчаць аб тым, што ўстойлівасці ў эканоміцы вобласці няма. Калі людзі з'язджаюць, як я гаварыў вышэй, значыць, узроўню зарплат і канкурэнтных працоўных месцаў недастаткова. Вы наогул не разабраліся з рабочай сілай".

"Вы ўсё ведаеце, усё ўмееце. Вы проста безадказныя людзі. Разабрацца трэба ў кожнай гаспадарцы з людзьмі", - падкрэсліў кіраўнік дзяржавы.

Аб дзяржпадтрымцы і думках, якія трэба выкінуць з галавы

"За апошнія 4 гады арганізацыі вобласці скарысталіся дзяржпадтрымкай 1285 разоў! Фактычна кожны дзень камусьці выдзяляліся сродкі з бюджэту. Таму вы не можаце абвінаваціць, што вас нехта не чуў або не дапамагаў", - прывёў факт кіраўнік дзяржавы.

"Таму каласальная памылка думаць, што да вас прыехаў Прэзідэнт і чарговы раз усё "спіша". Хачу паўтарыць усім прысутным у зале - ад дырэктара прадпрыемства да дзяржчыноўнікаў: выкіньце такія думкі з галавы", - папярэдзіў Аляксандр Лукашэнка.

Ён падкрэсліў, што гэта не яго асабістыя грошы, а грошы ўсяго беларускага народа, якія выдзяляліся Віцебскай вобласці пад канкрэтныя абавязацельствы і вынік. "Урач з Гомеля або шахцёр з Салігорска аказалі вам падтрымку праз падатковую сістэму размеркавання бюджэтных даходаў. Таму я нічога нікому не спісваю. І вы гэтага не заслугоўваеце на сённяшні дзень. Мяне народ упаўнаважыў запатрабаваць з вас па поўнай. Дасканала разабрацца, чаму вы гэту падтрымку бяздарна разбазарылі і зноў прыйшлі з працягнутай рукой", - сказаў Прэзідэнт.

Аб пустых абяцаннях, у якіх патанула вобласць

"Віцебшчына проста патанула ў пустых абяцаннях, якія ў далейшым не пацверджаны справай (магу ўспомніць і чырвоных кароў у "Вусці", і вакцыны "БелВітуніфарма", і Аршанскі мясакансервавы камбінат)", - пералічыў кіраўнік дзяржавы.

Ён прывёў яшчэ шэраг адмоўных фактаў. Так, за пяць гадоў аб'ём прамысловай вытворчасці скараціўся да 98 працэнтаў пры росце па краіне 114 працэнтаў. Праселі традыцыйныя сферы рэгіёна, уключаючы нафтаперапрацоўку, лёгкую прамысловасць, энергетыку.

"Просіце ўжо дзяржпадтрымку нават знакамітаму "Белвесту" ("эфектыўны інвестар" пакінуў Br300 млн даўгоў і не ведае, што рабіць), - прывёў прыклад кіраўнік дзяржавы. - А праз дарогу - "Марко". Працуе. Чаму да яго не звярнуцца: "Падкажы, што за праблема?".

Аляксандр Лукашэнка звярнуў увагу і на работу Аршанскага льнокамбіната, які і сам "цялёпкаецца з пераменным поспехам", а да яго ў "холдынг аддалі Баранавіцкае ВБА". "У бліжэйшы час абавязкова паглядзім, што там адбываецца. У гэтым годзе па краіне нарыхтавалі на 25 працэнтаў больш ільнотрасты (183,4 тыс. т, плюс 40 тыс. т да ўзроўню 2024 года), нельга загубіць гэты ўраджай. Гэта сур'ёзны рэзерв эканомікі льнокамбіната, магчымасць атрымаць дадатковую валюту і чысты прыбытак", - сказаў Прэзідэнт.

Аб ініцыятыве "Адзін раён - адзін праект"

Аляксандр Лукашэнка адзначыў, што хутка трэба будзе падвесці вынікі ініцыятывы "Адзін раён - адзін праект". У Віцебскай вобласці гэта задача выконваецца толькі ў палове раёнаў.

"З аднаго боку, мы абсалютна правільна ўзмацняем жым за інвестпраекты ў невялікіх раёнах, дзе кожнае працоўнае месца на вагу золата. А з іншага - будуючы новы цэлюлозны камбінат, можам агаліць усе бліжэйшыя тэрыторыі - сяло. Для вас гэта сур'ёзны экзамен - утрымаць разумны кадравы баланс. Асабліва праз жыллё, - сказаў Аляксандр Лукашэнка. - На Віцебшчыне ўзнік перакос: па вобласці ў мінулым годзе больш за 40 працэнтаў усіх кватэр (дамоў) з дзяржпадтрымкай, у тым ліку арэндных, будуецца ў самім горадзе Віцебску. Як вы з такой жыллёвай палітыкай збіраецеся вырашаць праблему кадравага дэфіцыту ў іншых раёнах?"

Аб аграпрамысловых аб'яднаннях і сітуацыі ў сельскай гаспадарцы

Асобна Прэзідэнт спыніўся на сітуацыі ў аграпрамысловым комплексе рэгіёна. Ён нагадаў, што па прапанове кіраўніцтва вобласці на базе перапрацоўчых прадпрыемстваў стварылі так званыя аграпрамысловыя аб'яднанні. Для зніжэння фінансавай нагрузкі рэструктурызавалі даўгі на суму звыш Br2 млрд. Ставілася жорсткая задача: нарасціць аб'ёмы вытворчасці, загрузіць магутнасці і з атрыманай выручкі плаціць па адтэрмінаваных даўгах.

Аднак вынікі работы ў АПК рэгіёна ў асноўным маюць адмоўную тэндэнцыю.

Выпуск прадукцыі сельскай гаспадаркі ў параўнанні з 2020 годам знізіўся на 5 працэнтаў. У 2025 годзе спад прадаўжаецца (за 9 месяцаў - 98,1 працэнта ў гаспадарках усіх катэгорый).

Раслінаводства прасела больш як на 20 працэнтаў.

У жывёлагадоўлі хоць і невялікі плюс - 5 працэнтаў, але нядрэнна прыраслі толькі ў птушкагадоўлі, і тое гэта на фоне ранейшай нізкай базы. Па астатніх відах ідзе спад паказчыкаў.

Напрыклад, вытворчасць (гадоўля) буйной рагатай жывёлы знізілася на 6 працэнтаў, і асноўная прычына - выбыццё жывёлы. У Віцебскай вобласці падзеж за студзень - верасень 2025 года вырас на 40 працэнтаў.

Аляксандр Лукашэнка таксама звярнуў увагу на нізкі ўзровень тэхнічнай забяспечанасці сельгасарганізацый: 70 працэнтаў парку тэхнікі эксплуатуецца больш як 10 гадоў. "А калі і выдзяляем вам, напрыклад, дарагія энерганасычаныя трактары, дык Дзяржкантроль і міліцыя пастаянна пішуць, што яны неэфектыўна эксплуатуюцца (ад контурнасці палёў да наяўнасці механізатараў і стану машынных двароў)", - сказаў кіраўнік дзяржавы.

Пры гэтым, заўважыў ён, калі па-чалавечы ставіцца да тэхнікі, то і тэрмін эксплуатацыі 10 гадоў - гэта нармальна. Кіраўнік дзяржавы папярэдзіў, што ніякай "дурніцы" з тым, каб агулам пастаўляць тэхніку, не будзе.

Яшчэ адзін аспект: паводле інфармацыі КДК, загрузка магутнасцей малакаперапрацоўчых прадпрыемстваў вобласці ў 2025 годзе складае крыху больш за 60 працэнтаў. Па мясе - менш за палову - 49 працэнтаў. Адсюль хранічны недахоп выручкі і, як вынік, праблема дзікай закрэдытаванасці па ўсім ланцужку - ад селяніна да перапрацоўкі.

"Яшчэ раз нагадаю пра сукупны доўг вобласці - на 1 верасня ён складае Br1,6 млрд ($500 млн у эквіваленце). З іх амаль Br1 млрд (Br950 млн) неабходна выплаціць у бліжэйшую пяцігодку. Вы пацягнеце? Пры такіх тэмпах - не. Як да гэтага дакаціліся?" - паставіў пытанні кіраўнік дзяржавы.

Ён запатрабаваў далажыць, чаму не ўдалося дасягнуць чаканых вынікаў. Больш таго, з 7 створаных аграаб'яднанняў цяпер працуюць толькі 6 (для недапушчэння банкруцтва ААТ "Малако" далучана да Полацкага малочнага камбіната).

Прэзідэнт нагадаў, што па даўгах АПК Віцебшчыны ўжо двойчы на ​​ўзроўні кіраўніка дзяржавы прымаліся рашэнні аб іх рэструктурызацыі ў 2016 і 2020 гадах. "Цяпер вы зноў прыйшлі і просіце прадоўжыць выплаты аж да 2045 года. Гэта значыць ніколі? - паставіў пытанне беларускі лідар. - Дзе вынікі?"

Прэзідэнт звярнуў увагу, што маюць месца абуральныя факты безгаспадарчасці, разгільдзяйства: "Пачынаю падазраваць, адкрытага сабатажу. Магчыма, кіраўніцтва аблвыканкама страціла рычагі кіравання рэгіёнам? Ці ў вобласці адбываюцца непапраўныя працэсы, якія патрабуюць тэрміновага ўмяшання звонку, аж да сілавых структур?"

У частцы вёскі Аляксандр Лукашэнка перасцярог усіх ад далейшых неабдуманых рашэнняў, якіх у рэгіёне "ўжо нямала панаварочвалі". "Цяпер прапануеце стварыць два новыя буйныя холдынгі па глыбокай перапрацоўцы мяса і малака. Гасподзь з вамі, стварайце. Гэта ваша справа. Але кожны год у лістападзе вы будзеце дакладваць аб сваім гераізме. Няма гераізму - я вам сказаў, што будзе. Вы паказалі на малых аб'яднаннях, як вы працуеце. Гэтак жа будзе і на буйных", - сказаў Прэзідэнт.