Галоўныя навіны

Агульная бяспека, паглыбленне кааперацыі і ядзерны "радыкалізм". Падрабязнасці заяў Лукашэнкі ў Крамлі

7 красавіка, Мінск /Кар. БЕЛТА/. Прэзідэнт Беларусі Аляксандр Лукашэнка 6 красавіка ў Крамлі прыняў удзел у пасяджэнні Вышэйшага дзяржаўнага савета Саюзнай дзяржавы. Напярэдадні там жа адбыліся працяглыя і плённыя перагаворы кіраўніка беларускай дзяржавы з Уладзімірам Пуціным. У матэрыяле БЕЛТА аб тым, што менавіта фарміравала беларуска-расійскі парадак дня ў гэтыя два дні і што было галоўным у заявах лідараў дзвюх краін.

Але пачнём адразу з вынікаў і некаторых галоўных пытанняў. Зразумела, у цэнтры ўвагі Вышэйшага дзяржсавета быў ход выканання Асноўных напрамкаў рэалізацыі палажэнняў Дагавора аб стварэнні Саюзнай дзяржавы на 2021-2023 гады і зацверджаных раней 28 саюзных праграм. Але адна з ключавых навацый - распрацоўка Канцэпцыі бяспекі Саюзнай дзяржавы. Заняцца гэтым даручана саветам бяспекі дзвюх краін. А ўжо да пасяджэння Вышэйшага дзяржсавета ў 2024 годзе плануецца вынесці дакумент на зацвярджэнне.

Вышэйшы дзяржсавет разгледзеў і шэраг іншых пытанняў, у тым ліку гуманітарнага характару, адносна бягучай дзейнасці інтэграцыйнага аб'яднання.

У цэлым, як адзначыў дзяржаўны сакратар Саюзнай дзяржавы Дзмітрый Мезенцаў, пасяджэнне пацвердзіла асаблівую танальнасць, давернасць, саюзніцкі характар узаемадзеяння, асаблівы почырк супрацоўніцтва нацыянальных лідараў.

ЗАКРЫТЫЯ ПЫТАННІ. Аб чым дамовіліся Лукашэнка і Пуцін?

Аляксандр Лукашэнка і Уладзімір Пуцін сустрэліся ў Маскве яшчэ 5 красавіка. Кіраўнік беларускай дзяржавы прыехаў у Крэмль прыкладна ў 20:00. Па традыцыі на ўваходзе яго ўжо чакалі журналісты - цікавасць да заяў беларускага лідара заўсёды стабільна высокая. І часта менавіта вось так - на хаду - нараджаюцца вельмі гучныя заявы.

На гэты раз сенсацый не здарылася. Прэзідэнт толькі па-бацькоўску спытаў у журналістаў, ці перакусілі яны што-небудзь. Усё ж такі час позні… А, пачуўшы ў адказ, што расійскі бок у Крамлі прымае вельмі добра, сказаў: "Ну і дзякуй Богу!"

Што датычыцца мяркуемай працягласці перагавораў, Аляксандр Лукашэнка там жа спрагназаваў, што доўгімі яны не будуць, але "як Бог пашле". І сапраўды, хіба можна разлічваць на хуткую сустрэчу двух самых блізкіх саюзнікаў, няхай нават кіраўнікі дзяржаў рэгулярна сустракаюцца і тэлефануюць адзін аднаму. Абмеркаваць заўсёды ёсць што, тым больш што міжнародная абстаноўка пастаянна падкідвае ўсё новыя выклікі, якія неабходна вырашаць не інакш як разам.

Лідары краін размаўлялі больш за шэсць гадзін, у тым ліку ў фармаце рабочай вячэры. І раз'ехаліся толькі ў 2:15 ночы.

Аляксандр Лукашэнка на адкрытай для СМІ пратакольнай частцы перагавораў сказаў: "Мы ўсё гэта пераадолеем. І той, хто спадзяецца або прагназаваў, што мы рухнем, - нічога мы не рухнулі. Так, будзе няпроста. А калі было проста? Мы вытрымаем і зробім усё нават у мікраэлектроніцы, дзе мы з вамі год таму, сустракаючыся ў вашым кабінеце, якраз абмяркоўвалі, што нам рабіць. Аказваецца, і тут знайшлі магчымасць працаваць. І ракеты лятаюць, і баявая тэхніка перамяшчаецца і ў нас, і ў вас. Таму ўсё мы пераадолеем, трэба крыху часу. А заўтра падвядзём вынікі, што мы зрабілі. Мы дакладна адпрацавалі зарплату, якую нам плацяць".

Прэзідэнт адзначыў, што ўжо рэалізавана 80 працэнтаў з саюзных праграм. І частыя сустрэчы з Уладзімірам Пуціным якраз былі звязаны з тым, каб не было тармажэння пры выкананні. У сваю чаргу расійскі лідар таксама падкрэсліў, што вельмі шмат зроблена ў выніку сумеснай работы.

Аб падрабязнасцях гэтай сустрэчы журналісты цікавіліся ў Аляксандра Лукашэнкі ўжо днём 6 красавіка перад пасяджэннем Вышэйшага дзяржсавета. Прэзідэнт заявіў, што з расійскім калегам яны прынялі рашэнне па ўсіх пытаннях. Аб гэтым жа ішла размова і ў пачатку пасяджэння.

"Паважаныя сябры, вы ведаеце, што мы з Уладзімірам Уладзіміравічам учора правялі фундаментальныя перагаворы. Мы абмеркавалі пытанні, як кажуць журналісты, закрытага характару. Яны заўсёды існуюць. Больш увагі ўдзялілі пытанням бяспекі, развіцця ваенна-прамысловага комплексу і пытанням абароны Саюзнай дзяржавы, - сказаў беларускі лідар. - Гэта былі рэзультатыўныя перагаворы. Па ўсіх пытаннях, а іх было больш за дзясятак, мы дасягнулі згоды. Вядома, мы асабліва не раскрываем тэматыку. Але, думаю, у бліжэйшы час вы гэта ўсё пачуеце і ўбачыце".

ПРЫВЫЧКА ДА ДОБРАГА. Што ў Саюзнай дзяржаве людзі часам не заўважаюць?

З улікам бягучага моманту значэнне Саюзнай дзяржавы - унікальнага міждзяржаўнага аб'яднання - цяжка пераацаніць. Па сукупнасці дасягнутых вынікаў за такі непрацяглы перыяд наш саюз па праву знаходзіцца ў лідарах сярод іншых інтэграцыйных аб'яднанняў. Таму не дзіўна, што многія напрацоўкі ў рамках Саюзнай дзяржавы атрымалі развіццё ў сумежных інтэграцыйных аб'яднаннях на прасторы СНД.

"Нам сёння, як ніколі раней, важна ў поўным аб'ёме рэалізаваць палажэнні Дагавора аб утварэнні супольніцтва Беларусі і Расіі, падпісанага якраз у гэтыя красавіцкія дні 27 гадоў таму ў 1996 годзе. Гэты фундаментальны дакумент стаў зыходным пунктам для далейшага паглыблення двухбаковых адносін. І вы памятаяце, мы ўжо з Уладзімірам Уладзіміравічам падпісвалі дагавор аб нашым саюзе і будаўніцтве Саюзнай дзяржавы", - сказаў Аляксандр Лукашэнка.

Ён адзначыў, што, планамерна пашыраючы прававую базу ўзаемадзеяння, бакі адкрылі шырокапалосныя магістралі для актывізацыі бізнесу, супрацоўніцтва навуковых колаў і творчых калектываў, партнёрства маладзёжных аб'яднанняў. Свабода перамяшчэння грамадзян і капіталу, роўныя магчымасці для адукацыі і працоўнай дзейнасці - усё гэта бясспрэчныя перавагі інтэграцыі ў вачах звычайных беларусаў і расіян. "Я гэта гавару таму, што часта людзі, ужо забыўшы пра гэта, лічаць, што гэта натуральна. Забываюць, што ні адна краіна ў сваіх адносінах не мае таго, што маюць Расія і Беларусь. Мы свабодна перамяшчаемся, нашы людзі могуць выбіраць месца працы, і ўсе пытанні ў гэтым плане ў нас вырашаны", - падкрэсліў беларускі лідар.

Своеасаблівым маркерам паспяховасці эканамічнага супрацоўніцтва з'яўляецца колькасць гандлёвых аперацый. За мінулыя 27 гадоў вартасныя аб'ёмы тавараабароту Беларусі і Расіі павялічыліся больш як у чатыры з паловай разы. Ключавы напрамак у двухбаковых адносінах - вытворчая кааперацыя. Сёння гэта сувязі больш як 8 тысяч беларускіх і расійскіх прадпрыемстваў, сотні тысяч працоўных месцаў.

МОЛАДА НЕ ЗЕЛЕНА. Што Лукашэнка расказаў Пуціну аб супрацоўніцтве ў навуцы?

За гады будаўніцтва Саюзнай дзяржавы рэалізавана звыш 60 сумесных навукова-тэхнічных праграм у розных сферах: асваенні космасу, інфармацыйных тэхналогіях, сельскай гаспадарцы, выпуску матэрыялаў і прыбораў.

Аляксандр Лукашэнка асабліва згадаў аб развіцці супрацоўніцтва па лініі маладых вучоных дзвюх краін. Звяртаючыся да Прэзідэнта Расіі, ён сказаў: "Моладзь сустрэлася. Тое, аб чым вы гаварылі мне ў Мінску. Маладыя вучоныя намецілі праграму далейшага развіцця. Адштурхнуліся ад таго студэнта, які некалі вам паставіў пытанне. Вы патэлефанавалі, што ў гэтым напрамку трэба рухацца. І мы на базе Акадэміі навук правялі вельмі сур'ёзны злёт маладых вучоных. І знайшлі вельмі сур'ёзныя агульныя падыходы для работы ў далейшым".

"СЯБРЫ" ПАДВЯЛІ. Чым Беларусь і Расія адказваюць на санкцыі і націск Захаду?

Многія распрацоўкі паспяхова ўкараняюцца ў вытворчасць, дзякуючы чаму выконваецца праграма імпартазамяшчэння і зніжэння залежнасці ад заходніх тэхналогій. Аляксандр Лукашэнка, у прыватнасці, нагадаў, што яшчэ раней ён абмяркоўваў з Уладзімірам Пуціным няпростае пытанне імпартазамяшчэння ў сферы мікраэлектронікі. Да яе ў тым ліку вярнуліся і напярэдадні ў час перагавораў у Крамлі. Прэзідэнт падкрэсліў, што нядаўна дэталёва вывучаў гэту тэматыку ў ходзе наведвання прадпрыемства "Планар" у Мінску.

"Нават у гэтым складаным пытанні мы знайшлі выхад са становішча. І ў многіх іншых. Таму мы вытрымаем. Гэта не аўтамабіль і трактар стварыць. Гэта (мікраэлектроніка. - Заўвага) - складаныя рэчы. Мы навучыліся гэта рабіць, у нас ёсць кампетэнцыі. У Савецкім Саюзе гэта ўсе рабілі. Проста мы (у постсавецкі перыяд. - Заўвага) сарыентаваліся на Захад. Сёння зразумелі, што яны нам не сябры. Нам трэба самім гэта ўсё рабіць", - адзначыў Прэзідэнт Беларусі.

Ён падкрэсліў, што бакі дастойна вытрымалі першыя масіраваныя знешнія эканамічныя ўдары, і гэтаму ёсць шмат прыкладаў. Урады Беларусі і Расіі з мінулага года фактычна працуюць у рэжыме антыкрызісных штабоў і дабіліся прыкметных вынікаў у адаптацыі эканомікі і выбудоўванні новых гандлёва-лагістычных маршрутаў.

Аляксандр Лукашэнка канстатаваў, што на змену няўдалым спробам эканамічнай блакады ідзе ваенны шантаж у выглядзе мэтанакіраванага нарошчвання сіл і сродкаў НАТА каля граніц Саюзнай дзяржавы. Асабліва вакол Калінінградскай вобласці. "Эканамічная блакада не магла ўдасца. Проста яны наскокам нас вырашылі ўзяць. Калі б падумалі сур'ёзна, яны гэтага не рабілі б, бо эканоміка самадастатковая. Не атрымалася эканамічна - пачалі мэтанакіравана націскаць у ваенных адносінах, - заўважыў беларускі лідар. - Узмацняецца рыторыка аб перспектыве глабальнага ўзброенага канфлікту".

Ён падкрэсліў, што ва ўмовах развязанай супраць Беларусі і Расіі інфармацыйнай, палітычнай і эканамічнай вайны, крызісу міжнароднага права і відавочнай бяздзейнасці міжнародных інстытутаў Беларусі і Расіі неабходна яшчэ больш скаардынавана і аператыўна адстойваць і абараняць нацыянальныя інтарэсы. "У сваім Пасланні я адкрыта сказаў: калі будзе трэба, мы прыменім усё, што ў нас ёсць, каб абараніць нашы дзяржавы і народы, - нагадаў Аляксандр Лукашэнка. - І нікога мы не шантажыруем. Так будзе".

У сваю чаргу Уладзімір Пуцін адзначыў, што фарміраванне адзінай прамысловай палітыкі Беларусі і Расіі ідзе поўным ходам. "Аляксандр Рыгоравіч пастаянна на працягу многіх гадоў гэта пытанне ўзнімае. І мы рухаемся ў напрамку рэалізацыі ўсіх гэтых пытанняў", - сказаў ён.

САЮЗНЫ АНТЫТЭРОР. Якую сенсацыю Лукашэнка агучыў на пасяджэнні Вышэйшага дзяржсавета?

Прэзідэнт адзначыў, што Беларусь і Расія стварылі эфектыўную сістэму абароны і забеспячэння бяспекі, у рамках якой паспяхова функцыянуюць рэгіянальная групоўка войскаў (сіл) і адзіная рэгіянальная сістэма ППА. Прынятыя крокі па ўмацаванні пагранічнай бяспекі далі магчымасць значна павысіць абароненасць Саюзнай дзяржавы ад міжнароднага тэрарызму, некантралюемых патокаў міграцыі, кантрабанды зброі і боепрыпасаў, наркатрафіка, незаконнай эканамічнай дзейнасці.

Уладзімір Пуцін заявіў аб тым, што Расія і Беларусь вырашылі прадоўжыць некаторыя дамоўленасці ў ваеннай сферы і працягнуць нарошчваць сваё ўзаемадзеянне ў сферы абароны і бяспекі, пашыраць супрацоўніцтва ў ваенна-тэхнічнай сферы. "Гэта, безумоўна, адпавядае карэнным інтарэсам нашых краін і народаў, - заявіў кіраўнік расійскай дзяржавы. - Аляксандр Рыгоравіч узняў пытанне аб прадаўжэнні некаторых нашых ранейшых дамоўленасцей. Я цалкам і поўнасцю гэта падтрымліваю і са свайго боку прашу наш Савет бяспекі адпрацаваць усё, што было пастаўлена сёння ў якасці прыярытэтнай задачы ў гэтай галіне з боку Прэзідэнта Беларусі".

У сваю чаргу на пасяджэнні Аляксандр Лукашэнка расказаў цікавыя і сенсацыйныя падрабязнасці сумеснай работы спецслужбаў Беларусі і Расіі па спыненні тэрарыстычнай дзейнасці. "Учора Прэзідэнту (Расіі. - Заўвага) расказваў, што проста патокам з Украіны пайшла зброя - у Расію, праз Расію да нас. У нас з Украінай граніца намертва закрыта. Праз Бранскую, іншыя вобласці пайшла зброя. Мы закончылі з Аляксандрам Васільевічам Бортнікавым (дырэктар Федэральнай службы бяспекі Расіі. - Заўвага) сёння аперацыю. У бліжэйшы час праінфармуем грамадства. Вы ведаеце, мы затрымалі гэтага тэрарыста, які пранік на тэрыторыю Беларусі, і праз Расію яго хацелі вывезці ў іншую краіну", - сказаў кіраўнік дзяржавы.

Паводле слоў Прэзідэнта, КДБ і ФСБ правялі сумесную аперацыю. "Накрылі ўсю сетку. Расіяне дапрацоўваюць тут, у Расіі, па іншых напрамках. Таму ў спакоі нас не пакінуць. Сховішчы - што ў Беларусі, што ў Расіі - зброі і ўзрыўчаткі ёсць. Заходзяць і бяруць гэта. Вось як і ў Піцеры здарылася сітуацыя (размова пра ўзрыў у кафэ, у выніку якога загінуў блогер і ваенны карэспандэнт Уладлен Татарскі. - Заўвага). Хутчэй за ўсё, ніхто ў кішэнях цераз граніцу не вязе боепрыпасы і ўзрыўчатку. Сховішчы тут. І ў нас мы некалькі такіх накрылі. Таму мы ўчора вельмі сур'ёзна абмеркавалі пытанні бяспекі ў гэтым плане. Думаю, мы справімся", - падкрэсліў Аляксандр Лукашэнка.

Ён таксама адзначыў, што на міжнароднай арэне краіны праводзяць узгодненую знешнюю палітыку. "Наша супрацоўніцтва ў галіне знешняй палітыкі - гэта наогул прыклад для іншых ведамстваў", - падкрэсліў Аляксандр Лукашэнка.

ГУЛЬНЯ Ў ДОЎГУЮ. Як у Саюзнай дзяржаве будуць процістаяць інфавайне?

Прэзідэнт Беларусі на пасяджэнні ў Крамлі зноў нагадаў аб неабходнасці мець сур'ёзны саюзны медыяхолдынг. "Медыярэсурсы - таксама ў нас спецыялісты абмяркоўваюць гэту тэму. Мы з Уладзімірам Уладзіміравічам дамовіліся яшчэ ў Піцеры, што нам трэба мець сур'ёзны саюзны медыяхолдынг. Трэба ствараць гэты медыяхолдынг", - сказаў ён.

"Так, гэта, можа, у нейкай ступені будзе не танна. Але калі мы хочам, каб парадак дня гучаў (ёсць аб чым гаварыць), трэба ствараць гэты медыяхолдынг, не прыклейваючы яго да нейкіх іншых арганізацый. Аб гэтым мы дамовіліся. Але гэта не адразу робіцца. Тым больш што патрэбны пэўныя сродкі", - дадаў беларускі лідар.

"У пытанні інфармацыйнага проціборства, як і ў пытанні фарміравання магутнай ідэалагічнай падтрымкі нашага саюзнага будаўніцтва, з боку нашых грамадзян нямала зроблена. Мы, вядома, не маем права прайграць бой за розумы і сэрцы нашых грамадзян на друкаваных, тэле-, радыё-, лічбавых палях бітваў, - падкрэсліў Аляксандр Лукашэнка. - Ідэалагічнае процістаянне па лініі Захад - Усход не аслабее нават пасля таго, як змоўкнуць гарматы. Гэта - надоўга".

РАДЫКАЛЬНАЯ ПРАПАНОВА. У чым Лукашэнка згадзіўся з Макронам?

Яшчэ перад пасяджэннем ВДС журналісты папрасілі кіраўніка беларускай дзяржавы пракаменціраваць заяву Прэзідэнта Францыі Эмануэля Макрона, зробленую ў час візіту ў Кітай, аб тым, што ні адна краіна не можа размяшчаць ядзерную зброю на тэрыторыі іншай краіны.

"Я з ім згодны, - адказаў беларускі лідар. - Таму трэба выводзіць усю ядзерную зброю амерыканцам з пяці або шасці краін, дзе яна размешчана. І кропка. Я наогул у гэтых адносінах радыкал. Я лічу, што ядзерную зброю трэба на працягу літаральна некаторага часу звесці ў адну кучу і знішчыць. Вось і ўсё. А малоць языком, тыпу як гэты наш таварыш умее рабіць, - усе спецыялісты. Таму добра, давайце збяром у кучу і знішчым. Гэта самы лепшы варыянт. А пакуль - мы робім так, як робяць яны".

Тэмай ядзернай зброі журналісты цікавіліся і ў дзяржаўнага сакратара Савета бяспекі Беларусі Аляксандра Вальфовіча. На пытанне аб тым, калі ў Беларусь завязуць ядзерныя боегалоўкі, ён адказаў: "Калі прымуць рашэнне нашы кіраўнікі - Вярхоўны Галоўнакамандуючы Расійскай Федэрацыі і Галоўнакамандуючы Узброенымі Сіламі Беларусі. Рашэнне за імі".

"Няважна, у якой колькасці. Галоўнае - у якой якасці і як правільна іх прымяняць. А прымяняць мы ведаем як. І ці трэба іх будзе прымяняць... Думаю, што не дойдзе да прымянення. Усё ж такі боегалоўкі і іншыя боепрыпасы тактычнай або стратэгічнай ядзернай зброі перш за ўсё прызначаюцца для папярэджання, забеспячэння бяспекі як Расіі, так і Беларусі", - заявіў Аляксандр Вальфовіч.